KÜLTÜR BAĞLAMINDA FAALİYET TABANLI MALİYETLEME YÖNTEMİNİN TÜRKİYE’DE BAŞARI KOŞULLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Amaç: 1980’li yılların ortalarında geleneksel Amerikan yönetim muhasebesi sisteminin yetersizliklerine karşı olarak geliştirilen Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin (FTM) başarılı bir şekilde uygulanabilmesi açısından milli kültürün etkilerinin ortaya konulmasıdır. Yöntem: Doğru maliyet hesaplama açısından oldukça yeterli bir yöntem olan FTM’nin, Hofstede (2011)’in 6 değişkenli kültür modeli ekseninde, Türk kültür yapısına uygun olup olmadığı ve Türk kültürünün FTM başarısını nasıl etkileyebileceği, FTM’nin organizasyonel, teknik ve davranışsal başarı faktörleri de dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Türk toplumunun kültürel özellikleri olarak, kolektivist, dişil ve yüksek güç mesafesi özelliklerinin ön plana çıktığı belirlenmiş ve bu kültürel özelliklerden ilk ikisinin FTM uygulamasının başarısını artırıcı yönde etki edebileceği değerlendirilmiştir. Türk toplumunda mevcut olan yüksek güç mesafesinin işletme içi iletişimi zayıflatabileceği bu açıdan da işbirliğini azaltabileceği değerlendirilerek, yüksek güç mesafesinin olumsuz etkilerinin nasıl azaltılabileceği ele alınmıştır. Sonuç: Türk kültür yapısı açısından FTM’nin ilk benimsenme aşamasında sorunla karşılaşabileceği değerlendirilmiştir. Uygulama aşaması açısından ise Türk kültür yapısı FTM başarısını pozitif yönde etkileyecek bir özellik göstermektedir. Ancak şunu belirtmek gerekir ki sadece bu kültür yapısı başarı için tek başına yeterli olmayacaktır. Davranışsal, organizasyonel yapı ve teknik konularla ilgili değişkenlere de dikkat edilmesi gerekmektedir.

Keywords

• activity based costing
• cost management
• turkish culture
• faaliyet tabanlı maliyetleme
• maliyet yönetimi
• türk kültürü