استفاده پذیری نرم افزار سیمرغ از دید کاربران:لزوم بازنگری در پارادیم طراحی نرم افزارهای کتابخانه ای

Abstract

هدف: کاربرمداری، پارادایمی است که ضرورت توجه به آن در تمامی کارکردهای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی بویژه در طراحی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای، بیش از پیش دیده می‌شود. اگر چه در آغاز طراحی و بهره‌گیری از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای پارادایم نظام‌مدار مورد نظر بوده است، امروزه لزوم تغییر پارادایم و حرکت آنها به سمت کاربرمداری و استفاده‌پذیری، اهمیت بیشتری یافته است. نرم‌افزار سیمرغ نیز که در آغاز دهۀ هفتاد طراحی شد، در زمان انجام این پژوهش (1390) در بسیاری از کتابخانه‌های ایران استفاده می‌شود. در این زمان ویرایش 05/6 آن در کتابخانه‌ها از جمله کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد مورد استفاده بود. روش: هدف پژوهش حاضر که به روش پیمایشی انجام شده، بررسی دیدگاه کاربران در مورد استفاده‌پذیری سیمرغ به عنوان پارادایمی کاربرمدار در طراحی آن است. برای گردآوری اطلاعات، از نظرسنجی، مشاهده (به شیوه فیلمبرداری از کاربران در زمان جستجو) و ضبط افکار آنها در زمان استفاده از نرم‌افزار کتابخانه‌ای سیمرغ، استفاده شد. در این رابطه، دیدگاه کاربران در مورد چهار ویژگی جستجو، نمایش، واژگان، رابط کاربر و راهنما بعنوان معیارهای استفاده‌پذیری مورد ارزیابی شد. 30 نفر (15 دانشجوی کارشناسی و 15 دانشجوی تحصیلات تکمیلی) با روش تعمدی برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند. یافته‌ها:‌ نتایج حاصل از این بررسی نشان داد اگر چه بیش از دو دهه از طراحی این نرم‌افزار کتابخانه‌ای می‌گذرد و تغییرهای زیادی داشته، هنوز هم در طراحی آن پارادایم، نظام‌مداری بیشتر از کاربر مداری مورد توجه بوده است.