İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Dec 2019)
TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI
Abstract
Türk Medeni Kanunu’nda taşınır rehninin kuruluşu bakımından rehne konu taşınırın rehin alacaklısına teslimi kabul edilmiş olduğundan (TMK m. 939-949) rehin konusunun rehin alacaklısına tesliminden yalnızca istisnai hallerde vazgeçilebilir (TMK m. 939/I, 940, 970). Türk Medeni Kanunu’nun kabul ettiği teslime bağlı taşınır rehninin sonucu olarak, rehne konu taşınırın rehin verenin hâkimiyetinde kalması ve onun tarafından kullanılması yasaktır. Aksi durum, rehin hakkının doğmamasına yol açar (TMK m. 939/III). Rehin verenin rehne konu taşınırdan faydalanamaması, özellikle ticaret hayatında teslime bağlı taşınır rehninin teminat aracı olarak tercih edilmesinin önünde sıkça engel oluşturmaktadır. İşte rehin verenin rehin hakkının kurulması sonrası rehin konusu taşınırı kullanmaya devam etmesi ve rehne konu borcu ödemek için gerekli finansmanı bu yolla sağlaması ihtiyacını kanun koyucu da görmüştür. Türk Medeni Kanunu’nun teslimsiz sicilli taşınır rehnine ilişkin TMK m. 940, 970 düzenlemeleri dışında ilk olarak 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu ile ve bu Kanunun yürürlükten kalkmasının ardından 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ile yeni bir teslimsiz sicilli taşınır rehini düzenlemiştir. Çalışmamızda 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nda yapılan son değişiklikler ve bu değişiklikler çerçevesinde rehin verenin sahip olduğu haklardan bir bölümü, ağırlıklı olarak rehin verenin rehinli mal üzerinde tasarruf yetkisi ve sonuçları Türk Eşya Hukuku ile bağlantılı olarak ele alınacaktır.
Keywords
