واژه "نوه" در کتیبه اشکانی شاپور اول در حاجی آباد و تطبیق آن با متون میانرودانی

Abstract

ساختار و معنایِ بیشتر واژه­ها، به کاربرد، نقش و اهمیتی بر می­گردد که برای کاربرانش در زمان نخستین، داشته‌است. همچنین، شماری از واژه­ها، طیِ تاریخِ یک زبان، به دلایلی از زبانِ دیگر وام گرفته شده‌اند که این فرایند یکی از ویژگی­های زبانی است. بر پایة این فرایند و طیِ مهاجرت اَریه­ ها به فلات ایران و جایگزین شدن به جای تمدن­های میانرودانی، دگرگونی‌هایی در زبان­های ایرانیِ باستان پدید آمد. همچنین، زبان‌های ایرانی باستان، تأثیراتی از زبان­های میانرودانی باستان پذیرفتند. واژه «نوه» از جمله واژه‌هایی است که شکلِ نخستین آن، در هند و اروپایی و اَریه‌ای آغازین بازسازی شده‌است. هدف از نوشتنِ مقاله، این است که ساختار واژه «نوه» یا «پور-پور» را در کتیبه حاجی‌آباد شاپور اول، بررسی نمائیم و اینکه این واژه مرکب از چه نوع ساختار زبانی پیروی می­کند. از این رو، روش کار، نخست بررسی ساختار واژة «نوه» در دوران هند و اروپایی و متن‌های ایرانی باستان است. سپس، ساختِ دیگر آن را که به صورت «پور-پور» در کتبیه جاجی‌آباد است، با هم‌ساخت خود در متن­های میانرودانی مقایسه شد تا از جنبة ساختاری، به تغییر شکل آن در دوران میانه زبان فارسی و تأثیرپذیری آن از زبان­های میانرودانی پی برده باشیم.

Keywords

• نوه
• پسر
• میانرودان
• فارسی
• هند و اروپایی