Tarihsel Eleştiri ve Kutsal Metnin Otoritesi: 17. ve 18. Yüzyılda Kutsal Kitap Eleştirisi ile Metne Sadakat Arasındaki Gerilim Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Bu makale, on yedinci ve on sekizinci yüzyılda tarihsel eleştirinin verilerine değil, bu dönemlerdeki eleştirel çalışmalar ile metne sadakat arasındaki gerilime odaklanmaktadır. Bu bağlamda yazıda, tarihsel-eleştirel çalışmalar ile kutsal metnin otoritesi arasındaki ilişkinin boyutları ele alınmaktadır. Makalede dönemin önemli eleştirmenlerinin kutsal metnin otoritesini büyük oranda reddetmedikleri, bilakis eleştirel bilim karşısında otoritesi sarsılan metne, modern kültür içinde bir uyum sorunu olarak farklı bir otorite sağ-lamaya çalıştıkları varsayılmaktadır. Bu bağlamda ilgili ilahiyatçıların inanç ve kutsal metin ile modern eleştirilerin verileri arasında bağ kurmaya çalışan nasıl bir teoloji geliştirdiklerini göstermek amaçlanmaktadır. Bu yüzden makale, her ne kadar doğrudan Kitab-ı Mukaddes üzerine olsa bile, dolaylı bir biçimde son dönem İslam dünyasında hadislerin otoritesine dair tartışmaların içeriği konusunda muhtemel ipuçları barındırması dolayısıyla önem arz etmektedir. İslam dünyasında hadislerin geleneksel otoritesine dair tartışmalara aşina olan bir okur, bu tür tartışmaların Kitabı-ı Mukaddes ile benzerliğini fark etmekte zorlanmayacaktır.