Katılma Hesabı Kârının Dağıtımı ve Fıkhî Değerlendirmesi

Abstract

Katılım bankalarının ana omurgasını oluşturan katılma hesapları, mudârabe sözleşmesi ile temellendirilmektedir. Bu hesaplarda mudârabe sözleşmesine dayanılarak toplanan fonlar, genellikle fon talebinde bulunanlara murâbaha yöntemiyle kullandırılmaktadır. Kullandırılan söz konusu fonlardan elde edilen gelirler de katılma hesabı havuzuna günlük olarak kaydedilmektedir. Elde edilen gelirlerden bankanın kâr payı, kendi hesabına günlük olarak aktarılırken hesap sahiplerinin kâr payları vadeleri geldiğinde hesaplarına aktarılmaktadır. Bu durum, katılma hesabından ayrılan rezervlerin yalnızca hesap sahiplerinin kâr payını etkilemesine sebep olmaktadır. Oysa kâr paylaşımının adil bir şekilde yapılması için rezervlerin/karşılıkların brüt kâr üzerinden yapılması gerekmektedir. Bunun için “Günlük Birim Değeri Hesaplama Tablosu”nun yeniden revize edilmesi zorunlu gözükmektedir. Aksi halde, bankanın günlük kâr payını kendi hesabına aktarması durumunda bilahare meydana gelebilecek bir zarar, bankanın kâr payını etkilemeyecektir. Bu da mudârabe akdinin gayesi olan kâr ortaklığına zarar verecektir. Bu çalışmada, hesap sahiplerinin kâr paylaşım oranlarını olumsuz etkileyen söz konusu durum, fıkhî açıdan tartışılacak ve sorunun çözümüne ilişkin bazı öneriler getirilecektir. Ayrıca günlük birim değer hesaplama tablosunda yer alan kalemlerin kapalı yönleri izah edilmeye çalışılacaktır.

Keywords

• mudaraba
• unit value
• participation account
• profit
• reserve
• mudârabe
• katılma hesabı
• birim değer
• kâr
• rezerv