„Herbarium czystych zewnętrzności”: Siegfried Kracauer, Busby Berkeley, Sherrie Levine

Abstract

Ornamenty tworzone z ludzkich mas na stadionach i kabaretowej scenie, o których pisał w 1927 roku Siegfried Kracauer, są w jego tekście wieloznaczną metaforą spotkania nowoczesnego życia i technologicznego Ratio – miejscem ich wzajemnej próbnej transformacji, która ma zadecydować o tym, czy modernitas jako projekt ma przed sobą przyszłość. Choreografia Busby Berkeleya z okresu New Dealu jest intensyfikacją tego fenomenu. Obecna w Gold Diggers of 1933 i Footlight Parade estetyka fordowskiego funkcjonalizmu wyrastająca z praktyki „taśmy produkcyjnej” przemawia do odbiorcy językiem odnowionej pitagorejsko-neoplatońskiej „mistyki kosmosu”, w którym Eros kosmologiczny staje się imieniem społecznej kooperacji. Ta demokratyczna „ekonomia libidinalna”, jako podtekst choreografii Berkeleya, nie uszła uwagi Sherrie Levine, która stosując wobec jego oeuvre postmodernistyczną strategię zawłaszczenia, wykorzystała stworzoną przezeń estetykę do rozwinięcia własnego projektu – zakwestionowania wyobrażonej granicy między twórczą jednostką i zdyscyplinowaną społecznością, modernistyczną sztuką i zestandaryzowaną przemysłową produkcją.