Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (Dec 2016)
Çağdaş Uygurcada “Fiillerin Hâl-Zaman Kategorisi” ve Türkiye Türkçesiyle Karşılaştırılması (I): Ötken Zaman/Geçmiş Zaman
Abstract
Çağdaş Uygurcada fiillerin cümledeki işlevi çoğu zaman yüklemdir; bu yüklem fiillerin şekilleri çeşitlidir: Bazen şahıs, bazen hâl-zaman, bazen de meyil (tarz) bakımından farklılaşır. Uygurcadaki yüklem fiiller önce meyil, yani cümledeki eylemin söyleniş tarzına göre farklılaşarak Meyil kategorisi’ni şekillendirir; bunlardan bazıları yine hâl (kip) ve zaman yönünden farklılaşarak Hâl-zaman kategorisi’ni ortaya çıkarır; bütün bunlar yine şahıslara göre ayrılarak Şahıs kategorisi’ni oluşturur. Uygurcada fiillerin toplam 13 çeşit meyil kategorisi mevcuttur. Bunlardan sadece beşi zaman kategorisi ile birleşerek Hâl-zaman kategorisi’ni oluşturur. Çağdaş Uygurcada geçmiş zaman, şimdiki zaman ve gelecek zaman kavramı vardır. Bu yazıda geçmiş zamanın kipleri birer birer ele alınır ve Türkçedeki geçmiş zaman ekleri ile karıştırarak hangi biçiminin Türkçede olduğu, hangisinin de olmadığı ortaya çıkarılır.
