Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2020)
Birinci Meclis Zabıt Ceridelerine Göre Jandarma Teşkilatı’na Ayrılan Bütçe Görüşmeleri
Abstract
Kurtuluş Savaşı’nda işgalci güçlere karşı verilen mücadelenin yanında iç güvenlik ve asayişin sağlanması Ankara Hükümeti’ni en çok uğraştıran konularından başında gelmiştir. Büyük Millet Meclisi’nin 23 Nisan 1920’de açılmasından sonra kurulan hükümetler tarafından kırsal güvenliği sağlamak, eşkıyalığa son vermek ve iç güvenliği sağlayabilmek için Millî Müdafaa Vekâleti bünyesinde Umum Jandarma Kumandanlığı kurulmuştur. Böylece kırsal güvenlik örgütü olarak jandarma teşkilatı önem kazanmaya başlamıştır. İç güvenliği sağlamaya yönelik olarak jandarma teşkilatı ile ilgili görüşme ve tartışmalar da mecliste yapılmış ve çeşitli kararlar alınmıştır. Birinci Meclis döneminde gerçekleşen milli mücadele süresince yapılan bütçe görüşmelerinde ve harcamalarda öncelikli olarak olağanüstü askeri koşullar etkili olmuştur. Eğitim, sağlık, bayındırlık gibi kamu hizmetlerine yönelik harcamalar en alt seviyelerde tutularak bütün imkânlar kurtuluşu sağlayacak Milli Müdafaa Vekâleti’ne ayrılmıştır. Bu açıdan Umum Jandarma Kumandanlığı’nın da içinde yer aldığı bütçenin yarıdan fazlası iç güvenlik ve savunma için harcanmıştır. Umum Jandarma Kumandanlığı bütçesinin belirlenmesinde ulusal savunmaya yönelik amaçların yanında; asayiş, iç güvenlik, isyanlar ve jandarma teşkilatının idari yapılanmaları gibi hususlar da belirleyici olmuştur. Bu makalede Birinci Meclis döneminde Türk jandarmasının ihtiyaçları için ayrılan bütçeyle ilgili görüşmeler incelenmiş, ana kaynak olarak açık zabıt cerideleri esas alınmıştır. Böylece zabıt ceridelerinden taraması yapılan bu konuda ilgili bilgilerin literatüre kazandırılmak suretiyle bilime katkı yapılması da amaçlanmıştır.
