Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Mar 2007)
SİVRİHİSAR KUZEY DOĞUSUNDAKİ (MÜLK-DEMİRCİ) NEOJEN YAŞLI VOLKANİKLERDE KİL MİNERALLEŞMESİ
Abstract
Mülk-Demirci yöresinde (KD Sivrihisar) yer alan Neojen yaşlı gölsel birimler; kırıntılı-evaporitik çökeller ile volkanik ve piroklastiklerden oluşmaktadır. Miyosen yaşlı volkanik kayaçlar; bazalt ve andezit karakterli lav akmaları; piroklastikler ise aglomera, tüf, bozuşmuş tüf, tüfitik kumtaşları olup; ayrıca, bozuşma ürünü kiltaşı ara seviyeleri içerirler. Bu volkanik birimler üste doğru dolomit, dolomitik kireçtaşı, marn ve jipsli birimlere geçişlidirler. Tüflerdeki demiroksitleşme, limonitleşme, karbonatlaşma ve killeşme gibi bozuşma zonları sarı, kırmızı renkleri ile sahada tanınırlar. Inceleme alanındaki piroklastik ve volkanik birimlerin bozuşması sonucu oluşan egemen kil minerali simektittir. Bazı örneklerde simektit mineraline feldspat başta olmak üzere dolomit, kalsit, opal-CT, kuvars ve yer yer de illit, analsim ve jips mineralleri eşlik etmektedir. SEM incelemelerinde simektit minerali petek dokusu şeklinde çok iyi gelişmiş levhamsı yapraklardan oluşan morfolojisiyle tanımlanmıştır. Ayrıca simektit mineralleşmesinin genellikle volkan camlarının erime boşlukları ile kırık ve çatlakları boyunca veya feldspat minerallerinin üzerinde geliştiği SEM görüntülerinde açıkca izlenmiştir. Saha ve laboratuvar verilerine göre simektit mineralinin oluşumu, tüflü birimlerin ana bileşenini teşkil eden volkan camları ile feldspat mineralinin varlığı ile kontrol edilmiştir. Sıcak ve kurak bir iklim koşullarında göl suyu içerisindeki volkanik malzemenin bozuşması simektit oluşumunda önemli rol oynamıştır. Simektit oluşumu volkan camlarının hidrolizi ve feldspat mineralinin bozuşması şeklinde gelişmiştir.
