Pizhūhish-i Naft (Jun 2018)
بررسی فرآیند نفت‌زایی سنگ منشأ کژدمی در گستره ناحیه‌تغذیه میدان دارخوین در دشت‌آبادان
Abstract
سنگ‌های منشأ متعددی در دشت‌آبادان با سن ژوراسیک و کرتاسه وجود دارد مانند زون‌های غنی از ماده آلی در سازند کژدمی با سن آلبین که دارای پتانسیل تولید هیدروکربن است. این مطالعه جهت بررسی نقش هیدروکربن‌زایی سازند کژدمی در میدان دارخوین انجام‌شده و با استفاده از روش مدل‌سازی حوضه، فرآیند نفت‌زایی سازند کژدمی در بخش‌های با عمق تدفین حداقل و حداکثر در ناحیه‌تغذیه (kitchen area) میدان دارخوین بررسی شده و وضعیت نفت‌زایی مورد مقایسه قرار گرفته است. از داده‌های چاه حفاری شده در تاقدیس و چاه فرضی در عمیق‌ترین بخش ناحیه‌تغذیه جهت مدل‌سازی استفاده شده است. وضعیت نفت‌زایی سنگ منشأ کژدمی در دو موقعیت زمین‌شناسی با استفاده از نرم‌افزارهای مدل‌سازی حوضه بازسازی و تاریخچه‌حرارتی چاه‌های مورد مطالعه به‌دست‌آمده است. نتایج مدل‌سازی مورد بررسی قرار گرفته و تفاوت‌های تاریخچه فرآیند نفت‌زایی در چاه حفاری شده و بخش‌هایی از ناحیه‌تغذیه که به علت عمق زیاد امکان حفاری وجود ندارد، مورد بحث قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که در زمان حال، میزان دما، پختگی، نسبت تغییر و کمیت هیدروکربن‌زایی به سمت چاه فرضی افزایش می‌یابد. درحالی‌که در زمان گذشته زمین‌شناسی، وضعیت متفاوتی وجود داشته و سازند کژدمی در چاه فرضی میزان دما و پختگی کمتری داشته است. خروج هیدروکربن از سازند کژدمی در چاه حفاری شده از 20 میلیون سال پیش شروع شده و هنوز به پیک نفت‌زایی نرسیده است. این سنگ منشأ در چاه فرضی از پیک فرآیند نفت‌زایی گذشته و خروج هیدروکربن از 10 میلیون سال پیش شروع شده و میزان هیدروکربن‌زایی کژدمی تقریباً 75% بیش از تاقدیس است.
Keywords
