Turkish Journal of Shiite Studies (Jun 2022)
John Andrew Morrow. Shiism in the Maghrib and al-Andalus. I-II. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 2021.
Abstract
Kuzey Afrika ve Endülüs tarihin çoğu döneminde Mâlikîliğin yaygın olduğu yerler olmakla birlikte farklı azınlık mezhepler de bu bölgelerde var olmuştur. Şiî Fâtımî Devleti’nin Kuzey Afrika’nın bir kısmına hâkim olması, Sünnî mezhepler ile birlikte Şiîliğin de zaman zaman bu bölgelerde bulunduğunu göstermektedir. Buralarda Şiîliğin etki alanını görmezden gelerek tamamıyla Mâlikî kimliğe odaklananlara karşın Şîa’nın Kuzey Afrika ve Endülüs’te var olduğunu ve bunun çok erken dönemde görülmeye başladığını savunanlar da vardır. John Andrew Morrow Shi’ism in the Maghrib and al-Andulus isimli iki ciltlik eserinde Şiîliğin Kuzey Afrika ve Endülüs’teki varlığını ispatlamayı amaçlamıştır. Birinci ciltte tarihi bilgiler ışığında Şîa’nın bölgedeki varlığını kanıtlamaya çalışmış, ikinci ciltte ise Moriskoların el yazmalarından rivayetlere yer vermiştir. Bu çalışmada Morrow’un bahsi geçen eseri değerlendirilmiştir.