مطالعات اسلام و روانشناسی (Sep 2023)

نقش واسطه‎ای تفکر انتقادی در رابطه بین معنویت و سلامت روانی

  • سعید رهبری شمیرانی,
  • مهرناز احمدی

DOI
https://doi.org/10.30471/psy.2023.8380.1963
Journal volume & issue
Vol. 17, no. 33
pp. 7 – 33

Abstract

Read online

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه‎‎ای تفکر انتقادی در رابطه بین معنویت و سلامت روانی و نیز طرح پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. در ابتدا همبستگی بین متغیر‎ها بررسی و سپس برای بررسی نقش واسطه‎ای آزمون تحلیل مسیر انجام شد. 205 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد مجتمع دانشگاهی ولیعصرf در سال تحصیلی 1398−1399 در این پژوهش از نوع در دسترس شرکت داشتند و نیز از آزمون مهارت‎های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم (ب)، پرسشنامه معنویت و پرسشنامه سلامت عمومی استفاده شد. همبستگی بین نتیجه پرسشنامه سلامت روانی با تفکر انتقادی (158/0−=r و 05/0>P) و زیرمقیاس‎های خودآگاهی (510/0−=r و 001/0>P‎‎)، اهمیت اعتقاد‎‎‎‎‎‎های معنوی در زندگی (419/0−=r و 001/0>P‎‎)، فعالیت‎‎های معنوی (498/0−=r و 001/0>P) و نیاز‎‎های معنوی (260/0−=r و 001/0>P) از معنویت رابطه منفی معنادار نشان داد. در نتایج تحلیل مسیر نقش واسطه‎ای تفکر انتقادی در رابطه بین معنویت با سلامت روانی تأیید شد؛ همچنین تفاوت بین زیر مقیاس‎های معنویت نشان می‎دهد بین انواع معنویت مواردی که در آنها دو زیرمقیاس خودآگاهی و اهمیت اعتقادهای معنوی در زندگی نقش بیشتری داشته باشد، با تفکر و به صورت خاص تفکر انتقادی همراهی بیشتری دارد و می‎تواند بر سلامت روانی مؤثر باشند که خود نشان‎دهنده تفاوت معنویت‎های گوناگون در سلامت روان است.

Keywords