مجله علوم تربیتی (Dec 2023)
شناسایی مؤلفه‌های تربیت فرهنگی و رابطه‌ی آن با رسانه‌های ارتباط جمعی (با تاکید بر فضای مجازی)
Abstract
تربیت فرهنگی در آماده‌سازی و توانمندی افراد برای دستیابی به اهداف فرهنگی و حرفه‌ای و شخصی و کسب هنجارهای اجتماعی بسیار مؤثر است و از طرفی رسانه‌های ارتباط جمعی و خصوصاً اینترنت و فضای مجازی تأثیر بسزایی در این روند دارد.هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های تربیت فرهنگی و رابطه آن با رسانه‌های ارتباط جمعی با تأکید بر فضای مجازی است. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی – کمی) می‌باشد. روش پژوهش در بخش کیفی روش مطالعه موردی و جامعه آماری در این بخش شامل کارشناسان آموزشی، فرهنگی و تربیتی اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران در سال تحصیلی 1401-1400 است. روش نمونه‌گیری در بخش کیفی به‌صورت هدفمند از نوع گلوله برفی بوده است که بر مبنای اشباع نظری تعداد نمونه در این بخش به ۱۰ نفر رسید. جامعه آماری در بخش کمی؛ شامل کلیه معلمان شهرستان بابلسر می‌باشد که افراد نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و تجزیه و تحلیل داده‌ها بر اساس کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت. همچنین ابزار گرداوری داده‌ها در بخش کمی پرسش‌نامه محقق ساخته است و تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کمی با استفاده از نرم‌افزار SPSS و AMOS انجام شد. یافته‌ها در بخش کیفی حاکی از آن است که در بخش کدگذاری باز ۳۵ مقوله فرعی و بخش کدگذاری محوری ۱۲ مقوله فرعی و در بخش کدگذاری انتخابی پنج مقوله اصلی با عنوان علم طلبی، تفکر مستقل، تفکر انتقادی، هویت ایرانی – اسلامی و رسانه جمعی به حول پدیده اصلی که تربیت فرهنگی است، استخراج گردید. در بخش کمی یافته‌ها نشان داد که مؤلفه‌های تربیت فرهنگی که عبارت‌اند از چهار عامل اصلی علم جویی، تفکر مستقل، تفکر انتقادی و هویت ایرانی-اسلامی با رسانه‌های ارتباط جمعی دارای برازش معنی‌دار بوده و می‌توان گفت بین این مؤلفه‌ها با دلالت‌های تربیتی آن نسبت به رسانه‌های ارتباط جمعی ارتباط وجود دارد. بر اساس این داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت که تربیت فرهنگی فرصت‌های بدیع برای کسب نتایج مطلوب در زمینه نیل به غایات آموزش و پرورش فراهم می‌کند.
Keywords
