زبان و ادب فارسی (Sep 2019)

نقد اسطوره ای گرشاسب نامه بر اساس دیدگاه پیرسون

  • رقیه مقدم,
  • حمیدرضا فرضی,
  • علی دهقان

DOI
https://doi.org/10.22034/perlit.2019.8547
Journal volume & issue
Vol. 72, no. 239
pp. 157 – 182

Abstract

Read online

نقد اسطوره‌ای به‌عنوان یکی از رویکر‌دهای نقد ادبی معاصر تبیین‌کنندۀ ماهیّت و ویژگی اسطوره‌ها و نقش آن‌ها در ادبیّات است. در این مقاله‌‌ گرشاسب‌نامۀ اسدی طوسی بر اساس دیدگاه پیرسون که یکی از دیدگاه‌های نقد اسطوره‌ای است تحلیل شده است. زندگی گرشاسب از سفرهای مختلفی در کنار هم تشکیل شده که هر سفر سبب رشد یکی از جنبه‌های شخصیّتی او و در کل تکامل شخصیّت گرشاسب شده است. سیر سفرهای گرشاسب گذر او از مرحلۀ خود به جان و سپس خویشتن را نشان می‌دهد. با ظهور جفت‌های ‌کهن‌الگویی، زمینۀ بروز کهن‌الگوهای کودک مقدّس، خدابانو، مرگ و تولّد دوباره، آرمان‌شهر و... فراهم شده است و گرشاسب، قهرمان این سفرها، در سیر و سلوک درونی و اجتماعی خود، با پشت سر گذاشتن موانع و آزمون‌های مختلف، با ایزد‌بانو همراه می‌شود و به‌جای آمیختن با پری بر او غلبه می‌کند، مراسم قربانی بر پا می‌دارد و نهایتاً با آگاهی و شناختی که در طول سفرها به مدد پدر و سایر یاریگران به دست می‌آورد، به جاودانگی روحی می‌رسد

Keywords