توسعه فضاهای پیراشهری (Nov 2022)
واکاوی عوامل مؤثر بر زیست پذیری اقتصادی در فضاهای ناکارآمد پیراشهری (مورد: کوی فاطمیه شهر زنجان)
Abstract
حاشیه‌نشینی پدیده‌ای است که نه‌تنها در ایران بلکه در کل جهان به‌عنوان معضلی مطرح می‌گردد که دولت‌ها تاکنون نتوانسته‌اند از آن رهایی یابند و برای حل آن چاره‌ای بیندیشند. برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت زندگی در مناطق حاشیه‌ای و پیراشهری، نیازمند شناسایى عوامل مؤثر بر زیست‌پذیری در جوامع مختلف است. با عنایت به اینکه مؤلفه زیست‌پذیری، در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، قابل‌بررسی است، بعد اقتصادی مهم‌ترین بعد تأثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری و ارتقای آن محسوب می‌شود. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی وضعیت شاخص‌های اقتصادی مؤثر بر زیست‌پذیری مناطق پیراشهری زنجان می‌پردازد. هدف اصلی این تحقیق ارتقای کیفیت زندگی و افزایش زیست‌پذیری این نوع بافت‌هاست. در این راستا، شاخص‌های مؤثر در بعد اقتصادی زیست‌پذیری پس از استخراج از ادبیات پژوهش‌های مرتبط و مصاحبه با خبرگان، با استفاده از تکنیک مدل‌سازی ساختاری- تفسیری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌گیرد. بررسی وضعیت زیست‌پذیری اقتصادی با استفاده از نرم‌افزار میک مک انجام می‌پذیرد. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد شاخص‌های «درآمد مناسب و کافی»، «داشتن شغل مناسب»، «وضعیت امنیت شغلی»، «فرصت‌های شغلی مناسب» و «میزان پس‌انداز» بیش‌ترین سهم را در زیست‌پذیری اقتصادی کوی فاطمیه دارند. ازاین‌رو ارتقای این شاخص‌ها به دلیل داشتن قدرت نفوذ و وابستگی بالا که در اثر تغییر یافتن، کل سیستم را متأثر خواهند کرد؛ برای توسعه و افزایش زیست‌پذیری این منطقه پیشنهاد می‌گردد.
