NORMATYWNE VERSUS POZYTYWNE UJĘCIE DECENTRALIZACJI FISKALNEJ A MIERNIKI DECENTRALIZACJI. ANALIZA NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWO‑WSCHODNIEJ

Abstract

W artykule podjęto problem rozdźwięku pomiędzy zaleceniami teorii finansów publicznych w różnych nurtach a procesami decentralizacji w praktyce. Analiza ma charakter teoretyczno‑empiryczny. Celem rozważań jest przedstawienie dorobku teoretycznego poświęconego decentralizacji fiskalnej wraz ze wskazaniem na zalecenia doktryny i skonfrontowanie ich z tendencjami w praktyce finansów samorządowych w Polsce i wybranych krajach Europy Środkowo‑Wschodniej. W rozważaniach wykorzystano literaturę przedmiotu jak również opracowania instytucji międzynarodowych, dane Eurostatu oraz Komisji Europejskiej. Analizie komparatystycznej poddano dwie grupy państw: państwa Grupy Wyszehradzkiej oraz 3 kraje nadbałtyckie. Kraje te znacznie różnią się jeśli chodzi o zakres decentralizacji fiskalnej. Za najbardziej satysfakcjonujący proces ten można uznać na Łotwie, w Czechach i Polsce. W zakończeniu sfomułowano rekomendacje szerszego wykorzystania podatków od nieruchomości oraz tzw. dodatków do podatków państwowych.

Keywords

• finanse publiczne
• decentralizacja fiskalna
• samorząd terytorialny
• autonomia fiskalna