بررسی خصوصیات روان‌سنجی مقیاس تجارب معنوی روزانه (DSES)

Abstract

معنویت و دینداری، توجه روزافزونی را به عنوان متغیرهای تحقیقات سلامت به خود جلب کرده‌اند. مقیاس تجارب معنوی روزانه (DSES) ابزاری است که به منظور اندازه‌‌گیری تجارب معنوی به عنوان جنبه مهمی از زندگی روزانه بسیاری از افراد، طراحی شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی روایی و پایایی مقیاس تجارب معنوی روزانه (نسخه 16 ماده‌ای) در ایران بود. به این منظور 120 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز برای بررسی روایی و پایایی آن شرکت نمودند. پایایی مقیاس از سه طریق بررسی گردید که به ترتیب ضرایب پایایی 96/0 برای بازآزمایی، 88/0 برای تنصیفی اسپیرمن ‐ براون و 91/0 برای آلفای کرونباخ به دست آمد. برای مطالعه روایی مقیاس حاضر، از سه روش روایی همزمان، تحلیل عوامل و همبستگی ماده‌های مقیاس با نمره کل مقیاس استفاده شد. روایی همزمان DSES از طریق اجرای همزمان با پرسش‌نامه جهت‌گیری مذهبی آلپورت انجام شد که ضریب همبستگی 71/0 حاصل آن بود. تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی با چرخش واریماکس برای DSES سه عامل استخراج نمود که به ترتیب عامل‌های احساس حضور خداوند، ارتباط با خداوند و احساس مسئولیت در قبال دیگران نام گرفتند که در مجموع بیش از 61 درصد واریانس کل مقیاس را تبیین ‌نمودند. همچنین نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که تمام ماده‌‌‌های مقیاس با نمره کل مقیاس دارای همبستگی بین 4/0 تا 8/0 هستند. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، فرم شانزده ماده‌ای مقیاس تجارب معنوی روزانه واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش‌های روان‌شناختی و به‌ویژه حوزه روان‌شناسی سلامت در جامعه ایرانی است.

Keywords

• مقیاس تجارب معنوی روزانه
• خصوصیات روان‌سنجی
• دانشگاه شیراز