هنر و تمدن شرق (May 2018)
اماکن مقدس با پیشینۀ نیایشگاهِ «مهر»
Abstract
صخره‌ها و غارهای طبیعی، چارتاقی و اماکن غاری شکل زیرزمینی یا به اعتقاد بسیاری از نظریه‌پردازان و صاحب‌نظران مکان‌هایی در ارتباط با نیایش مهر (میترا) بوده‌اند وجود این اماکن در دل کوه و صخره یا در زیر زمین و غارها بازگشت به باورهای میترایی دارد که زاده شدن مهر از دل سنگ و صخر (یا طبق استوره ایران از نوری که از برهم خوردن دو صخره ایجاد شده (صاعقه) و سپس قربانی گاو در غار) بوده و نیایش ایزد در مکان‌هایی این‌چنین انجام می‌شده است. تاکنون مردم برجا مانده که در جوار غار، کوه، چشمه و درختان مقدس انجام می‌شود و بسیاری از آداب ایرانیان کهن را حفظ کرده است. از این رو می‌توان حضور باور و آیینی کهن را در گذر زمان شاهد بود و دگردیسی تفکر و رسوم ایرانی را در دوران اسلامی نیز پی گرفت. چنانکه امروز اغلب زیارتگاه‌های مسلمانان همانا نیایشگاه‌های دوران باستان بوده که تقدس خود را حفظ کرد، محل و مأمن مردم و تکیه‌گاهی برای توسل و حاجت‌خواهی است.
Keywords
