پژوهشهای ژئوفیزیک کاربردی (Mar 2019)
مطالعات سنجشازدور و اکتشافات ژئوفیزیکی به روش IP و مقاومت ویژه در محدوده معدن طلای زرشوران، شمال غرب ایران
Abstract
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجشازدور و ژئوفیزیک در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهههای اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از تصاویر سنجنده استر (ASTER) و دادههای ژئوالکتریکبه منظور پیجویی ماده معدنی طلا بهطور غیرمستقیم، پهنهبندی نواحی دگرسانی و تحلیل سیستم حاکم بر کانهزایی منطقه و شناسایی بخشهای پنهان کانیزایی در محدوده معدن طلای زرشوران در شمال شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی، استفاده شد. به این منظور از انواع روشهای پردازش تصویر مانند نسبتگیری باندها (Band Ratio)، تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA)، روش پیشبینی خطی باند (LS-Fit)، روش نقشهبردار زاویه طیفی (SAM) و روش طبقهبندی بیشترین شباهت (ML) روی تصاویر ASTER، بهمنظور پهنهبندی نواحی دگرسانی استفاده شد. همچنین عملیات برداشت دادههای IP و مقاومت ویژه، در طول 17 پروفیل موازی با آرایش قطبی-دوقطبی (Pole-dipole) برای شناسایی محلهای پنهان کانیسازی طلا در عمق در محدوده انجام شد. دادههای برداشتی با مدلسازی معکوس دوبعدی و سهبعدی هموار، مدلسازی شدند؛ که نتایج حاصل از آنها به کمک اطلاعات زمینشناسی و حفاریهای انجامشده در منطقه منجر به شناسایی زونهای کانیسازی طلا و تعیین وضعیت کانسار بهصورت سهبعدی شد. بهطورکلی و با توجه به بررسیهای صحرایی و همچنین مقایسه نتایج حفاری تعدادی از گمانههای اکتشافی و حدود تغییرات مقاومت ویژه و شارژپذیری در مقاطع میتوان گفت که شدت شارژپذیری تقریباً در تمامی پروفیلها قابلقبول بوده و مطالعات ژئوفیزیک به روش قطبشالقایی و مقاومت ویژه در این محدوده واحدهای زمینشناسی موجود را کامل از هم تفکیک کرده و اطلاعات مفیدی از شرایط عمقی محدوده در اختیار گذاشته است؛ که در مطالعات اکتشافی آینده بسیار مؤثر خواهد بود. در حالت کلی زون کانیسازی موجود در قسمت میانی محدوده گسترده شده و تا آخرین پروفیل برداشتشده ادامه پیدا کرده است؛ که نواحی با بارپذیری بالا در بین واحدهای آهکی مستعد مطالعات تفصیلیتر هستند. درنهایت نقاط بهینه جهت حفاری اکتشافی پیشنهاد گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده همزمان از تصاویر دورسنجی و ژئوفیزیک میتواند به بهبود نتایج حاصل کمک کند. به همین دلیل استفاده از روشهای یادشده برای دسترسی به نتایج مناسبتر و با دقت بیشتر و برای انطباق نتایج دادهها باهم ضروری به نظر میرسد.
Keywords