رفتار حرکتی (Oct 2019)
تحلیل محتوا و مقایسة نشریه‌های تخصصی در حوزه رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی ایران
Abstract
هدف از انجام مطالعۀ حاضر، تحلیل محتواى مقاله‌های نشریه‌های علمی-پژوهشى داخل کشور در حوزة رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی منتشرشده در سال‌هاى 1388 تا 1395 بود. پژوهش حاضر ازنوع کاربردى و روش پژوهش، تحلیل محتوا بود. در این مطالعه، درمجموع، 814 مقاله در شش نشریة مختلف بررسی شدند. پس از مراجعه به نسخة بایگانی شماره های منتشرشده از نشریه‌ها و ورود داده های کمّی خام در برگة کدگذاری، شاخص های آماری توصیفی ازطریق نرم افزار اس.پی.اس.اس. محاسبه شدند و جدول های توزیع فراوانی تنظیم شدند. نتایج نشان داد که نشریة رفتار حرکتی با 28 درصد بیشترین تعداد و نشریة پژوهش‌نامة مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی با 7/5 درصد کمترین مقاله را داشتند. مشاهده شد که کمترین زمان پذیرش مقاله‌ها به نشریة مطالعات روان‌شناسی ورزشی با میانگین 227/2 ± 50/3 ماه مربوط بود. نویسندگان مرد با 9/70 درصد، نویسندگان دانشجوی دکتری با 8/11 درصد، نویسندگان با رتبۀ علمی استادیار با 5/20 درصد و نویسندگان گرایش رفتار حرکتی با 4/71 درصد، بیشتر نویسندگان مقاله‌ها بودند. همچنین، مشخص شد که عمدة مقاله‌ها با موضوع روان‌شناسی ورزشی و بعد از آن، با موضوع یادگیری حرکتی منتشر شده‌اند و به حیطة رشد و کنترل حرکتی کمتر پرداخته شده است. دراین‌میان، مقولة هیجان‌ها (3/13 درصد) بیشتر از سایر موارد موردتوجه پژوهشگران بود. در مقاله‌های موردبررسی، عمدة آزمودنی ها غیرورزشکار و ازنظر سطح مهارت، «مبتدی» بودند و فقط 2/7 درصد در دستة «نخبه» قرار داشتند. همچنین، بیشتر مقاله‌ها در حوزة «سلامت» انجام شده بودند. نمونههای انسانی، جوان و سالم اغلب نمونة آماری مقاله‌ها را تشکیل میدادند و فقط در 5/12 درصد از مقاله‌ها،آزمودنی‌ها مبتلابه کم‌توانی بودند. نتایج نشان داد که در مقاله‌ها از منابع انگلیسی بیشتر از منابع فارسی استفاده شده بود. همچنین، بیشترین خوداستنادی نشریه در نشریة رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی (124 مورد) و بیشترین خوداستنادی نویسنده به نشریة رفتار حرکتی (146 مورد) مربوط بود. اغلب پژوهش‌ها ازنوع کاربردی بودند و از روش پژوهش نیمه‌تجربی استفاده شده بود. همچنین، مشخص شد که دانشگاه تهران با 477 مورد، بیشترین سهم از مقاله‌ها را دربین نهادهای علمی مشارکت‌کننده به‌خود اختصاص داده است.براساس یافتههای پژوهش میتوان نتیجهگیری کرد که با توجه به بی‌توجهی به جامعة سالمندان و افراد کم‌توان و همچنین، نبود توازن در مطالعات انجام‌شده در حیطه های گوناگون رفتار حرکتی، تعیین اولویت های پژوهشی براساس نیازسنجی در نشریه های مختلف و اطلاع‌رسانی به پژوهشگران می‌تواند گامی درجهت رفع کمبودها و خلأهای علمی و پژوهشی باشد. کمبود پژوهش‌های کیفی، کمبود مشارکت علمی بین‌رشته‌ای دربین نویسندگان مقاله‌ها، سهم کم دانشیاران و استادان درزمینة تولید مقاله‌ها، تمایل اندک به انجام پژوهش درزمینة رشد و کنترل حرکتی و بهره گیری کم از گروه سنی کودک و سالمند به‌عنوان نمونة پژوهش، از نقاط ضعف و محدودیت های مهم درخور اشاره هستند.
Keywords
