روانشناسی بالینی و شخصیت (Aug 2013)
پیش‌بینی سانحه‌پذیری از خطاهای توجه در رانندگان
Abstract
هدف: در جامعه این تصور وجود دارد که برخی مردم بیشتر تصادف می کنند یعنی سانحه پذیرترند.معمولا ویژگی های شخصیتی مرتبط با سانحه پذیری در پیشینه پژوهش ها بررسی شده است ؛اما، در پژوهش حاضر اثر یک عامل انسانی یعنی توجه در وقوع رفتارهای خطر ساز مورد بررسی قرار گرفته است. روشها: نمونه پژوهش شامل 140 راننده از یک شرکت حمل و نقل بود که بر اساس تعداد زیاد سوانح انتخاب شدند. شرکت کنندگان در پژوهش در دو مرحله آزمایش(ارائه اقلام نامرتبط به گوش شرکت کننده و تکرار آنها توسط او در مرحله اول و گزارش سه رقمی که حداقل از پیام نا مرتبط یک رقم در آن گنجانیده شده است توسط شرکت کننده در مرحله دوم) شرکت نمودند. یافته ها: ابزار پژوهش، عبارت از 48 زوج پیام های متفاوت شامل ارقام و کلمات نا مرتبط با یکدیگر بود که به طور همزمان به دو گوش شرکت کننده ارسال می گردید. ابزار مورد استفاده از روان شناسی آزمایشگاهی برای سنجش توجه با داده های آرشیوی تعداد سوانح رابطه نشان داد(p < 0.05). میزان رابطه برای خطای حذف و خطای مداخله در مرحله اول به ترتیب برابر31/0، 34/0و خطای تغییر توجه در مرحله دوم 36/0 (p < 0.01)بود. همچنین خطای مرحله دوم حادثه پذیری را پیش بینی می کرد. نتیجه گیری: نخست، بر اساس نتایج این پژوهش، ویژگی های شخصیتی و توجه، نقشی اساسی در ایجاد سوانح دارند . دوم، ماهیت خطاها در هر مرحله از توجه متفاوت است.
