بوم شناسی کشاورزی (Jan 2021)
تعیین خلأ عملکرد سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) در استان گلستان
Abstract
تحلیل خلأ عملکرد یک روش کمّی برای افزایش احتمالی ظرفیت تولید گیاهان زراعی در یک ناحیه مشخص میباشد و یکی از مهم‌ترین بخشهای طراحی راهبردهای تأمین غذا در مقیاس منطقهای، ملی و جهانی است. در این راستا، با استفاده از مدل شبیه‌سازی SSM-iCrop2 مقدار عملکرد پتانسیل سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) برآورد شد و سپس با استفاده از نرم‌افزار GIS و به‌کمک دو روش گیگا و درون‌یابی مقادیر عملکرد پتانسیل، عملکرد واقعی، خلأ عملکرد برای استان گلستان محاسبه گردید. نتایج نشان داد که عملکرد واقعی استان گلستان (میانگین 10 ساله مورد بررسی) براساس گزارش جهاد کشاورزی معادل 22 تن در هکتار میباشد. همچنین عملکرد واقعی محاسبه شده براساس روش گیگا معادل 20 تن در هکتار و براساس روش درون‌یابی نیز 22 تن در هکتار به‌دست آمد. حداکثر عملکرد غده گزارش شده توسط کشاورزان 55 تن بوده است که بر این اساس مقدار عملکرد پتانسیل شبیه‌سازی شده ارزیابی گردید. در روش گیگا 52 تن در هکتار و در روش درون‌یابی 42 تن در هکتار به‌دست آمد. که این امر نشان ار دقت بالای روش گیگا در تخمین عملکرد پتانسیل دارد. مقدار خلأ عملکرد و عملکرد نسبی مشاهده شده برابر با 33 تن در هکتار و 40 درصد، برای روش گیگا معادل 33 تن در هکتار و 38 درصد و در روش درون‌یابی برابر با20 تن در هکتار و 52 درصد به‌دست آمد. با مقایسه دو روش درون‌یابی و گیگا، میتوان نتیجه گرفت هر دو روش، تخمین نسبتاً خوبی از مقدار عملکرد واقعی داشتند، ولی روش گیگا عملکرد پتانسیل را بهتر از روش درون‌یابی پیش‌بینی کرد. براساس دادههای مورد نیاز اجرای مدل در سطح ملی، قابلیت مقایسه نتایج با تحقیقات صورت گرفته در اقلیمهای مشابه در سراسر دنیا، تخمین عملکرد پتانسیل براساس مناطق عمده کاشت محصولات، روش گیگا بهعنوان روش برتر میتواند برای تخمین خلأ عملکرد در سطح کشور و برای سایر محصولات نیز مورد استفاده قرار گیرد.
Keywords
