Universal Journal of History and Culture (Oct 2021)
Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası’nın Kuruluşunda Maliye Nazırı Cavit Bey’in Rolü
Abstract
İttihat ve Terakki Partisi’nin öne çıkan isimlerinden biri olarak Türk siyasi tarihine giren Maliye Nazırı Cavit Bey, siyasi, sosyal ve iktisadi konulardaki tecrübesiyle Osmanlı Devleti’nin son dönemine damgasını vurmuş önemli bir düşünür ve devlet adamıdır. II. Meşrutiyet’in ilanından Birinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar Osmanlı Devleti’nin çeşitli kademelerinde görev alan Cavit Bey, bu süre zarfında üstlendiği maliye nazırlığı göreviyle İttihat ve Terakki Partisi’nin ekonomi politikalarının belirlenmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Osmanlı Devleti’nin, Birinci Dünya Savaşı’na girmesiyle birlikte karşılaştığı ekonomik sıkıntılar bilhassa Osmanlı Bankası ile yaşanan problemler üzerine 1917 yılının başında Cavit Bey’in öncülüğünde Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası adıyla sermayesi milli olan ilk finans kurumu kurulmuştur. Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde kurulmasına rağmen varlığını belirli bir süre daha devam ettirmiş ve 1927 yılında Türkiye İş Bankası ile birleştirilmiştir. Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası’nın ömrü kısa olmasına rağmen Türkiye’de milli bankacılığın gelişmesine büyük bir katkı sağlamıştır. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nin milli ekonomi oluşturma yolunda önemli gelişmelerinden biri olan Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası’nın önemi ve Cavit Bey’in bankanın kuruluşundaki rolü ele alınmıştır. Ayrıca milli iktisat düşüncesinin Türk toplumundaki etkileri de ortaya koyulmaya çalışılmıştır.
Keywords