Ikufīziyuluzhī-i Giyāhān-i Zirā̒ī (Apr 2022)
کاربرد هورمون بتااسترادیول با هدف افزایش تحمل تنش به شوری در ژنوتیپ های سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L)
Abstract
این آزمایش بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد هورمون بتااسترادیول بر افزایش تحمل به تنش شوری ژنوتیپهای مختلف سیب‌زمینی، بهصورت فاکتوریل اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 انجام شد. تیمارهای تنش شوری شامل سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیمولار کلرید سدیم) و هورمون بتااسترادیول در سه سطح (صفر، 12-10 و 6-10 مولار) بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی، و 10 ژنوتیپ سیب‌زمینی در کرتهای فرعی بودند. نتایج نشان داد ارتفاع بوته، تعداد و وزن غدهچه در بوته، وزن متوسط غدهچه، محتوی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در ژنوتیپهای مورد بررسی تحت تاثیر کاربرد هورمون بتااسترادیول قرار گرفتند. بهطوریکه با افزایش میزان مصرف بتااسترادیول از 12-10 به 6-10 مولار، تعداد و وزن غدهچه در بیشتر ژنوتیپهای مورد مطالعه افزایش یافت ولی مقدار این افزایش در بین ژنوتیپ‌ها متفاوت بود. ژنوتیپهای G5 و G6 بهترتیب با میانگین 7.85 و 7.83غدهچه، بالاترین تعداد غدهچه در بوته را در سطح 6-10 مولار بتااسترادیول به خود اختصاص دادند. کمترین مقدار صفت مذکور نیز با میانگین 3.66 غدهچه بدون اختلاف معنی‌دار با ژنوتیپهای G8 و G9 به ژنوتیپ G10 تعلق داشت. با افزایش سطح شوری میزان آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و پلی فنل اکسیداز و قندهای محلول افزایش یافت. در هر سه سطح شوری مصرف بتااسترادیول بهطور معنی‌داری باعث افزایش میزان این آنزیم‌ها شد. بالاترین میزان این آنزیم‌ها در سطح شوری 100 میلیمولار و با مصرف 12-10 یا 6-10 مولار بتااسترادیول مشاهده شد. در این تحقیق کاربرد بتااسترادیول بسته به ژنوتیپ توانست اثر شوری را بر خصوصیات کمّی و کیفی سیب‌زمینی تعدیل نماید. در کل، در این مطالعه ژنوتیپهای G5 و G6 در شرایط تنش شوری بهطور نسبی از تعداد و وزن غدهچه در بوته بالایی برخوردار بودند، بنابراین گزینش این ژنوتیپ‌ها برای برنامه‌های بهنژادی آتی توصیه میشود. همچنین، این دو ژنوتیپ در سطوح 12-10 و 6-10 مولار بتااسترادیول بیشترین تعداد و وزن غدهچه در بوته را به خود اختصاص دادند که نشان می‌دهد این ژنوتیپ‌ها در مقایسه با دیگر ژنوتیپهای مورد بررسی از پتانسیل ژنتیکی بالایی برای مصرف این هورمون برخوردارند.
Keywords
