شناسایی و ارزیابی فرصت‌ها و چالش‌های آینده مؤسسات آموزش عالی با هدف کسب مزیت رقابتی پایدار (مطالعه موردی: دانشگاه صنعتی شاهرود)

Abstract

هدف: کسب و حفظ مزیت رقابتی پایدار در مؤسسات آموزش عالی فرآیندی بلندمدت و شامل مراحل مختلفی است. هدف این پژوهش شناخت و ارزیابی فرصت‌ها و چالش‌های کسب مزیت رقابتی پایدار می‌باشد که یکی از مراحل اولیه در راه کسب مزیت رقابتی پایدار و از ارکان مهم آن است. در این پژوهش، فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی دانشگاه صنعتی شاهرود به‌عنوان نمونه موردی بررسی شده است.مواد و روش‌ها: به‌منظور شناسایی عوامل فرصت‌آفرین یا چالش‌زا از ابزار آینده‌پژوهی مبتنی بر دریافت نظرات خبرگان فعال در حوزه آموزش عالی بهره گرفته شده است. تحلیل یکپارچه متغیرهای تأثیرگذار در آینده با روش تحلیل ساختاری انجام پذیرفته است که خود از روش‌های کارآمد و نوین آینده‌پژوهی است. در ابتدا از طریق مصاحبه با خبرگان، فرصت‌ها و چالش‌ها شناسایی شده است. از میان اطلاعات جمع‌آوری شده، 23 فرصت و 30 چالش براساس ارتباط با موضوع پژوهش، انتخاب شده و سپس برای رتبه‌بندی در اختیار صاحب‌نظران قرار گرفته است. پس از رتبه‌بندی متغیرها، روابط متقابل 14 متغیر با استفاده از روش تحلیل ساختاری بررسی شده است. نتایج نظرات دریافت ‌شده پیرامون تحلیل اثرات متقابل توسط نرم‌افزار میک مک تحلیل شده است.بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مقوله‌هایی همچون کیفیت ارزیابی عملکرد اساتید، عدم توجه به بازده آموزشی اساتید و تمرکز بیش از اندازه به چاپ مقالات از جمله مهم‌ترین چالش‌های حوزه مدیریت منابع انسانی در دانشگاه صنعتی شاهرود است. هم‌چنین، مقوله‌هایی همچون موقعیت خوب جغرافیایی نسبت به دو مرکز بزرگ جمعیتی کشور (تهران و مشهد) و برند صنعتی دانشگاه و داشتن قدرت نسبی در رشته معدن و علوم زمین و برخی رشته‌های مهندسی، به‌عنوان تأثیرگذارترین فرصت‌های دانشگاه صنعتی شاهرود شناسایی شده است.

Keywords

• آینده پژوهی
• تحلیل ساختاری
• چالش
• فرصت
• مزیت رقابتی پایدار