21. Yüzyıl Kütüphane Binalarının Mimari Tasarım Kriterleri Doğrultusunda Analizi

Abstract

Araştırma, çalışma ve arşiv amaçlı kullanılan kütüphane binaları, günümüzde “öğrenme merkezi” olarak büyük programlı yapılara dönüşmüştür. Bu dönüşüm kütüphane mekânlarının, kullanıcılarına kaliteli hizmet vermesi için güncel gereksinim ve anlayışların tasarıma yansıması gerekliliğini beraberinde getirmiştir. 21. yüzyıl kütüphane binalarında i. bina- çevre ilişkisi, ii. plan kurgusu, iii. yatay-düşey sirkülasyon, iv. eylem alanları, v. raf düzeni ve vi. aydınlatma kararları tasarım niteliği açısından önem taşımaktadır. Söz konusu başlıklar, 21. yüzyılda tasarlanmış kütüphane binalarının analiz başlıkları olarak belirlenmiş ve dünyadan/ülkemizden seçilen toplam dört kütüphane binasının tasarım anlayışlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. İncelenen örnekler doğrultusunda, 21. yüzyıl kütüphane binaları tasarımına ilişkin olarak esnek plan kurgusu içerisinde özellikle eylem alanları mekân düzeninin her kütüphane yapısında ve her katta farklı şekilde tekrar ettiği, teknolojik-dijital materyallerin çeşitliliği ile farklı işlevlerin olduğu; sirkülasyon alanlarının, raf düzeninin ve gün ışığının mekânı algılamada, yönlendirmede ve biçimlendirmede aktif rol oynadığı sonuçları elde edilmiştir.

Keywords

• kütüphane
• kütüphane tasarımı
• öğrenim merkezi
• 21. yüzyıl kütüphaneleri
• library
• library design
• learning center
• 21st century libraries