ارائه مدل بوم‌گردی با تأکید بر کارآفرینی و اشتغال پایدار روستایی با رویکرد آمیخته

Abstract

زندگی و فضای جامعه‌ی روستایی مملو از کار و اشتغال است اما بیشترین افراد جویای کار در شهرها را همین گروه تشکیل می‌دهند؛ بوم‌گردی می‌تواند بار دیگر این افراد را در محیط روستا جمع کند. این پژوهش نیز با هدف طراحی مدلی برای بوم‌گردی با تأکید بر کارآفرینی و اشتغال پایدار روستایی با دو رویکرد کیفی و کمّی انجام شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش در مرحله‌ی کیفی، مدیران و کارشناسان ارشد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اردبیل و در مرحله‌ی کمّی، کارکنان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودند. برای تعیین حجم نمونه در مرحله‌ی کیفی از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی استفاده و تعداد 20 نفر انتخاب و در مرحله‌ی کمّی به دلیل استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری، از روش کل‌شماری به جای نمونه‌گیری استفاده گردید که در نهایت 208 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها در مرحله‌ی کیفی، مصاحبه‌ی عمیق با خبرگان که به روش دلفی و در سه راند انجام گرفت و در مرحله‌ی کمّی نیز از پرسشنامه‌یِ محقق‌ساخته‌یِ منتج از مرحله‌ی کیفی استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، 40 شاخصِ شناسایی‌شده برای مدل، در 7 بُعد؛ پتانسیل‌های طبیعی، عوامل اجتماعی و فرهنگی، زیرساخت‌ها و تسهیلات بوم‌گردی، عوامل آموزشی و ترویجی، رشد اقتصادی، سیاست‌گذاری و پتانسیل‌های گردشگری طبقه‌بندی شدند. مقدار ضریب هماهنگی کندال در دور سوم بیانگر اتفاق‌نظر مطلوب میان اعضای پانل بود. تحلیل عاملی تائیدی که با استفاده از نرم‌افزار Amos انجام گرفت، نشان داد تمامی شاخص‌های سنجش سازه‌ی بوم‌گردی دارای بار عاملی بالایی بوده و مورد تأیید قرار گرفتند.

Keywords

• بوم‌گردی
• کارآفرینی
• اشتغال پایدار روستایی
• روش دلفی