History Studies (Aug 2023)
ABD’DE ÖZGÜRLÜK OTOYOLU: AFROAMERİKAN SİVİL HAKLAR HAREKETİ VE ÖZELLİKLERİ
Abstract
Yeni keşfedilen Amerika kıtasında ticari çıkarlar ve emperyal rekabetlerle başlayan köleliğin tarihi, 20. yüzyılda Amerikan toplumu içinde ayrımcılık sistemi halini almış, post kolonyal dünya düzeninde ırkçı politikalarla varlığını hissettirmeye devam etmiştir. Oryantalizmin yaydığı Doğu imajı çerçevesinde oluşturulan düşüncelerde olduğu gibi Batılı beyaz araştırmacılar 1950’li yıllara kadar köleleştirilmiş siyahilerin tarihini siyasi ve anayasal sınırlar çerçevesinde kendi perspektiflerinden yazmışlardır. Buna rağmen, yaşamsal mücadele ve toplumsal travmalarla geçen Afroamerikan tarihi, Afrikalıların 16. ve 17. yüzyıllarda Kuzey Amerika'ya gelişiyle başlamış, 1955 ve 1968 yılları arasında yoğunlaşan sivil haklar hareketi ile birlikte siyahiler tarafından yeniden yazılmaya başlamıştır. Köleliğin Başkan Abraham Lincoln tarafından kaldırıldığı 1862 yılından itibaren devam eden dönemde, Jim Crow yasaları ve de jure ayrımcılığa karşı tepkiler verilse de 1950’li yılların ortalarında liderlerin öncülüğünde bilinçlenme hareketi kapsayıcı bir şekilde siyahi kitleleri harekete geçirmiştir. Büyük ölçüde ırkçı Güney eyaletlerinde derinleşen, ayrımcılık yasalarını bozmak ve Afroamerikalılar için oy ve temel kamusal haklarını geri getirmek hedefinde ülke genelinde şiddet içermeyen protestolar her geçen gün daha da büyük bir ivme kazanmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, ABD tarihinde ırkçılığın tarihsel sürecinde en önemli konu olmayı sürdüren siyahi ayrımcılığını ve direniş hareketini ana hatlarıyla değerlendirmektir. Özellikle 1955 yılında başlayan Sivil Haklar Hareketi’nin 13 yılına odaklanarak temel özellikleri, liderleri, kitleleri harekete geçirmede kullanılan temel araçları, önemli dönüm noktaları ve bunların ulusal ve küresel boyuttaki yansıma ile etkileri analiz edilecektir.
Keywords
