شناسایی و پهنه‌بندی مناطق مستعد وقوع مخاطره زمین لغزش در شهرستان گرمی

Abstract

یکی از انواع فرآیندهای دامنه­ای که هرساله موجب خسارات جانی و مالی فراوانی در بسیاری از نقاط ایران و جهان می­شود، پدیده زمین­لغزش است. افزایش جمعیت و گسترش سکونتگاه­های انسانی در نواحی کوهستانی، مشکل بودن زمان پیش­بینی وقوع زمین­لغزش و متعدد بودن عوامل موثر در رخداد این پدیده، ضرورت پهنه­بندی خطر زمین لغزش را آشکار می­سازد. شناسایی عوامل موثر در وقوع این پدیده و پهنه­بندی خطر آن، یکی از روش‌های اساسی و کاربردی جهت دست­یابی به راهکارهای پش­بینی، کنترل و پایش آن می­باشد. با استفاده از مطالعات میدانی، نقشه های زمین­شناسی و توپوگرافی و با مرور پژوهش­ها و مطالعات صورت گرفته در این زمینه و همچنین بررسی شرایط موجود در منطقه مورد مطالعه 9 عامل طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، زمین­شناسی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راههای ارتباطی ،کاربری اراضی و بارش به عنوان عوامل موثر بر وقوع زمین­لغزش بررسی شد. لذا، هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مهم­ترین عوامل دخیل در ایجاد خطر زمین­لغزش در شهرستان گرمی و مشخص کردن سطوح مستعد که احتمالاً در آینده نزدیک درگیر زمین­لغزش خواهند شد. در این پژوهش نسبت به پهنه بندی مناطق مستعد با الگوریتم چند معیاره Aras درمحیط نرم افزار Edrisiاقدام گردید و با توجه به نتایج حاصل از پهنه­بندی خطر زمین­لغزش؛ معیارهای کاربری اراضی، شیب، زمین­شناسی به ترتیب با ضریب وزنی 187/0، 152/0، 152/0 و 142/0، مهم ترین عوامل دخیل در ایجاد خطرزمین­لغزش محدوده مطالعاتی بوده و به ترتیب 99/361 و 32/450 کیلومتر مربع از محدوده دارای احتمال خطر بسیارزیاد و زیاد می باشد. در نهایت می توان گفت مهم­ترین عامل اصلی دخیل در افزایش مقدار و پتانسیل زمین­لغزش در شهرستان گرمی، تغییر کاربری­اراضی و افزایش زمین­های کشاورزی و چراگاه­های دامی می­باشد.

Keywords

• زمین‌لغزش
• پهنه‌بندی
• aras
• شهرستان گرمی
• شمال غرب ایران