بررسی ارتباط بین ادراک شفافیت در دین‌داری مسئولان طبق آموزه‌های نهج‌البلاغه و اعتماد اجتماعی شهروندان

Abstract

سابقه و هدف: اعتماد اجتماعی ازجمله پدیده‌های اجتماعی است که در تعاملات شهروندان نقش حیاتی ایفا می‌کند و با ایجاد پیوندهای مستحکم اجتماعی، انسجام و یکپارچگی جامعه را فراهم می‌آورد. در این میان، شفافیت در ارکان مختلف حکومت نیز می‌تواند سازوکار مؤثر حامی حقوق شهروندان باشد. در اسلام تأکید ویژه‌ای بر نفاق و دورویی به‌عنوان یک جریان ضداجتماعی می‌شود. با توجه به اهمیت موضوع و خلأ مطالعات پیشین در این حوزه، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین ادراک شفافیت در دین‌داری مسئولان طبق آموزه‌های نهج‌البلاغه و اعتماد اجتماعی شهروندان بوده است. روش کار: روش انجام این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث نحوۀ گردآوری داده‌ها توصیفی و از شاخۀ میدانی است. به‌منظور بررسی ارتباط بین متغیّرهای پژوهش، 428 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه‌های تهران، مازندران، قم و سمنان به‌روش نمونه‌گیری دردسترس جامعۀ آماری در نظر گرفته شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های استاندارد و برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های تحلیل عاملی تأییدی و الگوی معادلات ساختاری در نرم‌افزارLISREL و آزمون میانگین در نرم‌افزار SPSS نسخۀ 16 استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج آزمون­های آماری حاکی از این است که ادراک شفافیت در دین‌داری مسئولان تأثیر مثبت و معناداری بر اعتماد اجتماعی شهروندان داشت (53/8T= و 59/0P=). به این معنی که هرچه شفافیت بیشتری در دین‌داری مسئولان مشاهده شود، اعتماد اجتماعی در میان شهروندان نیز بیشتر می‌شود. علاوه‌براین، تجزیه ‌و تحلیل پاسخ‌های جامعۀ آماری نشان می‌دهد که میزان شفافیت در دین‌داری مسئولان و میزان اعتماد اجتماعی آنان بیشتر از مقدار متوسط ارزیابی شده است. نتیجه‌گیری: یافته‌ها گویای این است که با توجه به بارهای عاملی به‌دست‌آمده، تقویت هر یک از شاخص‌های شفافیت در دین‌داری مسئولان منجر به بهبود سطح اعتماد اجتماعی شهروندان می‌گردد. بنابراین، با توجه به وضعیت فعلی هر یک از مؤلفه‌ها، لازم است مسئولان جامعه به‌منظور بهبود وضعیت اعتماد اجتماعی شهروندان در بهبود شفافیت هر یک از مؤلفه‌های دین‌داری کوشا باشند.