شناسایی عوامل بازدارنده موفقیت تشکل‌های آب‌بران از دیدگاه بهره‌برداران حوزه‌های کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان

Abstract

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر ناکامی تشکل‌های آب‌بران در منطقه کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان انجام شده است. جامعه ‌آماری مطالعه را 1219 نفر از بهره‌برداران حوزه‌های آبیاری و زهکشی کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان تشکیل داده‌اند. برای تعیین نمونه ‌آماری، جدول مورگان و تاکمن به کار گرفته شد و حجم نمونه 300 نفر محاسبه گردید. داده‌های مورد نیاز از طریق پرسشنامه‌‌ای که روایی آن را صاحب‌نظران ترویج و آموزش کشاورزی تأیید کردند و پایایی آن نیز از طریق مطالعه پیشاهنگ تأیید گردید، گردآوری شد و از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی، منجر به شناسایی چهار عامل بازدارنده موفقیت تشکل‌های آب‌بران شد: عامل سرمایه اجتماعی (564/30)، عامل مدیریتی (307/19)، عامل آگاهی (540/6)، و عامل حمایت و پشتیبانی دولت (633/4). این چهار عامل در مجموع 044/61 درصد کل واریانس را تبیین کرده‌اند. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که بین متغیرهای میزان تحصیلات، تعداد شرکت در دوره‌های آموزشی- ترویجی و میزان تمایل برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی با دیدگاه بهره‌برداران در خصوص عامل مدیریتی و آگاهی بازدارنده موفقیت، رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. این در حالی است که میان متغیرهای موقعیت اراضی آبی و سابقه عضویت در تعاونی آب‌بران با دیدگاه بهره‌برداران در خصوص عامل‌های بازدارنده موفقیت تشکل‌های آب‌بران - به غیر از عامل حمایتی دولت - رابطه منفی و معنی‌داری به چشم می‌خورد.

Keywords

• مدیریت مشارکتی آب
• تشکل‌های آب‌بران
• انتقال مدیریت آبیاری