تأثیر آموزش نظریه انتخاب و آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی خود در دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم

Abstract

پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی‌خود در دانش­آموزان دبیرستان دوره دوم انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم رشت در سال تحصیلی 98-1397 بود. 45 دانش­آموز دبیرستان دوره دوم که میزان تمایزیافتگی‌خود در آن‌ها پایین‌تر از نقطه‌برش بوده انتخاب و تصادفا در سه گروه 15 نفری، یعنی دو گروه مداخله و یک گروه کنترل حضور یافتند. برای گروه مداخله اول آموزش نظریه انتخاب و گروه مداخله دوم آموزش مبانی پذیرش و تعهد در 8 جلسه اجرا شد. گروه کنترل آموزشی دریافت‌ نکردند. سه ماه بعد پیگیری انجام‌شد. جهت تعیین تاثیر مداخله‌ها، با استفاده از پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و اسمیت (Skowron & Schmitt, 2003)، پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری برگزار شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌وسیله تحلیل کوواریانس (MANCOVA) انجام شد. یافته‌ها نشان دادند نمرات گروه‌های مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مقیاس تمایزیافتگی‌خود تغییرات معنی‌دار داشت. تمایزیافتگی ‌خود پس از مداخلات افزایش‌یافت و افزایش در گروه نظریه انتخاب بیشتر بود. نتایج پژوهش نشان ‌داد آموزش نظریه انتخاب در افزایش تمایزیافتگی‌خود تاثیر بیشتری نسبت به آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد دارد.

Keywords

• نظریه انتخاب
• مبانی درمان پذیرش و تعهد
• تمایزیافتگی خود
• دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم