Ana Dili Eğitimi Dergisi (Apr 2017)
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Nasreddin Hoca’ya İlişkin Algıları
Abstract
Bu araştırmada, Türkçe öğretmen adaylarının, Türk kültüründe mizahi ve eleştirel düşünmenin nirengi noktası olan Nasreddin Hoca’ya ilişkin algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde olgu bilim deseni kullanılarak yürütülen bu araştırmada; seçilen duruma ilişkin katılımcıların belirlenmesinde nitel araştırmalarla özdeşleşmiş, amaçlı örneklemenin başlıca türlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Bu örnekleme yöntemiyle gerçekleştirilen araştırma, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören 40 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, katılımcıların “Nasreddin Hoca” kavramına ilişkin algılarının belirlemesi amacıyla alan yazında “metafor” olarak adlandırılan nitel veri toplama aracı kullanılmıştır. Metafor Belirleme Formunun (MBF) hazırlanmasında, alan yazında metaforların bir araç olarak kullanıldığı araştırmalar incelenmiştir. Bu araştırmalardan hareketle oluşturulan formun giriş bölümünde “metafor” kavramına ilişkin kısa bir açıklama ve metafor örneklerine yer verilmiş, araştırmanın amacı açık bir şekilde ortaya konulmuştur. Formun ikinci bölümünde ise katılımcıların “Nasreddin Hoca” kavramına ilişkin algılarını tespit etmek için “Nasreddin Hoca……. gibidir, çünkü …” ifadesindeki boşlukları doldurmaları istenmiştir. Bu kavramlara ilişkin bir sorudan oluşan formda katılımcılardan, her bir kavrama ait beş adet metafor ve bu metaforlara ilişkin benzetme yönlerini de ifade etmeleri istenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde nitel analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmış olup analizler sonucunda elde edilen kod ve temalara ilişkin veriler, bilgisayar ortamına aktarılarak SPSS programıyla analiz edilmiştir. Bu analizler sonucunda elde edilen bu verilere ilişkin katılımcıların frekans (f) ve yüzde (%) değerleri, oluşturulan temalara göre sınıflandırılarak bulgular tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Kültür Elçisi, Gülen Düşünce, Bilge, Pusula, Döner Ayna, Sonsuz Kelam, Cevher olmak üzere toplam yedi kavramsal kategori oluşturulmuş, Türkçe öğretmeni adaylarının Nasreddin Hoca’ya ilişkin algılarının olumlu olduğu ve Hoca’nın düşünce perspektifini yansıttığı sonucuna ulaşılmıştır.
