مطالعات اسلام و روانشناسی (Mar 2024)

معرفی و کاربست روش پژوهش کیفی «استنطاق» در روانشناسی قرآن بنیان

  • محمد کاویانی

DOI
https://doi.org/10.30471/psy.2023.8679.2013
Journal volume & issue
Vol. 18, no. 34
pp. 93 – 115

Abstract

Read online

روان‎شناسی قرآن‎بنیان به کار رود؟ برای پاسخ به این پرسش به تحلیل نظریِ اسناد مکتوب در این مسئله پرداخته شد؛ مفاهیمِ مرتبط از متون مربوطه استخراج، تحلیل مفهومی و معرفی شد. این معرفی در ضمن یک پژوهش قرآنی کوتاه در موضوع «ناخودآگاه» ارائه شد تا به کاربست نزدیک‎تر شود. بعضی از دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: 1. روش استنطاقی ظرفیت کاربرد در روان‎شناسی قرآن‎بنیان را دارد؛ 2. اگر تفسیر موضوعی با رویکرد «نظریه‎پردازی» و با توجه به لوازم آن صورت پذیرد، همان روش استنطاقی است؛ 3. این روش مراحل و فرایند مشخصی دارد که تمایز آن با روش‎های کیفی دیگر را نشان می‎دهد؛ 4. بعضی از تفاوت‎های مهم آن با تکنیک‎های تحلیل مضمون، شبکه معنایی و... در «مسئله‌گزینی»، «فرمول‎بندی سؤال»، «تحلیل» و «نظریه‎پردازی» است.

Keywords