مطالعات اسلام و روانشناسی (Mar 2024)
معرفی و کاربست روش پژوهش کیفی «استنطاق» در روانشناسی قرآن بنیان
Abstract
روانشناسی قرآنبنیان به کار رود؟ برای پاسخ به این پرسش به تحلیل نظریِ اسناد مکتوب در این مسئله پرداخته شد؛ مفاهیمِ مرتبط از متون مربوطه استخراج، تحلیل مفهومی و معرفی شد. این معرفی در ضمن یک پژوهش قرآنی کوتاه در موضوع «ناخودآگاه» ارائه شد تا به کاربست نزدیکتر شود. بعضی از دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: 1. روش استنطاقی ظرفیت کاربرد در روانشناسی قرآنبنیان را دارد؛ 2. اگر تفسیر موضوعی با رویکرد «نظریهپردازی» و با توجه به لوازم آن صورت پذیرد، همان روش استنطاقی است؛ 3. این روش مراحل و فرایند مشخصی دارد که تمایز آن با روشهای کیفی دیگر را نشان میدهد؛ 4. بعضی از تفاوتهای مهم آن با تکنیکهای تحلیل مضمون، شبکه معنایی و... در «مسئلهگزینی»، «فرمولبندی سؤال»، «تحلیل» و «نظریهپردازی» است.
Keywords