تأثیر استفاده از گیاه پوششی باقلا (.Vicia faba L) بر کارایی نیتروژن ذرت دانه ای (.Zea mays L) در شرایط تنش کم آبی

Abstract

کشت گیاهان پوششی روشی مناسب در تطبیق نظام­ های کشاورزی با تغییرات اقلیمی به­ ویژه تنش کم ­آبی است. بااین‌حال، تحقیقات کمی در بررسی اثرات مستقیم کشت این گیاهان در کاهش اثرات تنش کم­ آبی در محصولات زراعی وجود دارد. ازاین ­رو، آزمایشی گلخانه ­ای به‌منظور بررسی اثر کشت باقلا (Vicia faba L.) به‌عنوان گیاه پوششی در کاهش اثرات سطوح مختلف تنش کم­آبی و نیز کارایی جذب کود نیتروژن در ذرت دانه­ای (Zea mays L.) در سال 1398 به اجرا درآمد. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل­ های موردمطالعه شامل کشت باقلا به‌عنوان گیاه پوششی با دو سطح (کشت و عدم کشت)، سطوح مختلف تنش کم ­آبی با چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و کاربرد نیتروژن معدنی بر پایه اوره با سه سطح (صفر، 50 و 100 درصد مقدار توصیه‌شده) بودند. نتایج نشان داد که تیمار کشت باقلا به‌عنوان گیاه پوششی به همراه کاربرد 100 درصد مقدار توصیه‌شده نیتروژن و عدم اعمال تنش کم ­آبی با میانگین 23.3 گرم دارای بیشترین میزان عملکرد دانه بود. همچنین نتایج حاصل با توجه به عملکرد دانه نشان داد که کشت باقلا به‌عنوان گیاه پوششی و کاربرد 50 درصد مقدار توصیه‌شده­ نیتروژن در سطوح مختلف تنش کم ­آبی باعث بهبود صفاتی نظیر کارایی زراعی، کارایی بازیافت و کارایی بهره ­وری نیتروژن هم در دانه و هم در بافت هوایی ذرت نسبت به عدم کشت باقلا در شرایط مشابه گردید. بر همین اساس، استفاده از بقایای باقلا در خاک و کاربرد 50 درصد مقدار توصیه‌شده نیتروژن در تمامی سطوح تنش کم ­آبی در شرایط مشابه آب و هوایی توصیه می­شود.

Keywords

• تنش‌های محیطی
• کارایی بازیافت نیتروژن
• کارایی بهره‌وری نیتروژن
• کود نیتروژن
• مالچ