بررسی اثرات دگرآسیبی اکالیپتوس (globulus Labill. Eucalyptus) بر برخی خصوصیات جوانه زنی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دو گیاه جو (Hordeum vulgare L.) و خاکشیر (L. Descurainia sophia)

Abstract

به منظور بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره دانه و برگ اکالیپتوس (globulus Labill. Eucalyptus) بر برخی صفات مربوط به جوانه زنی، رشد و ویژگی های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دو گیاه جو (Hordeum vulgare L.) و خاکشیر (L. Descurainia sophia) آزمایشی با پنج سطح عصاره آبی دانه و برگ اکالیپتوس شامل غلظت های (30، 50، 70، 90 و 100 درصد وزنی- حجمی) به همراه شاهد (آب مقطر) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1389 انجام شد. نتایج نشان داد که تمام غلظت های عصاره آبی دانه و برگ اکالیپتوس بر درصد و سرعت جوانه زنی بذر هر دو گونه اثر بازدارندگی داشت، بطوریکه با افزایش غلظت عصاره، میزان بازدارندگی افزایش یافت و این افزایش برای خاکشیر بیشتر از جو بود. همچنین طول ریشه، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک خاکشیر نسبت به جو در حضور عصاره آبی اکالیپتوس کاهش بیشتری یافت. بطور مشابه، میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل در برگ گیاهچه های جو و خاکشیر کاهش یافت. در هر دو گونه، تجمع پرولین و قندهای محلول افزایش یافت که به نظر می رسد یک نوع مکانیسم سازگاری برای افزایش مقاومت در برابر تنش باشد. همچنین اثر عصاره آبی دانه اکالیپتوس نسبت به برگ بر ویژگی های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دو گونه بیشتر بود و گیاه تک لپه ای جو نسبت به گیاه دولپه ای خاکشیر در مقابل اثرات دگرآسیبی اکالیپتوس مقاوم تر و آسیب کمتری را متحمل شد. با توجه به نتایج فوق به نظر می رسد که به دلیل وجود مواد دگرآسیب عصاره برگ و دانه اکالیپتوس می توان از آن به عنوان علف کش بیولوژیکی یا به عنوان الگویی برای فرمولاسیون جدید یک علف کش مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords

• رشد
• عصاره آبی
• علف هرز
• میزان کلروفیل