Umde Dini Tetkikler Dergisi (Dec 2022)

Sûreler Arasındaki Bağlamsal Yönler -Mekkî Sûreler Özelinde-

  • Yavuz Tuğberk

DOI
https://doi.org/10.54122/umde.1195399
Journal volume & issue
Vol. 5, no. 2
pp. 240 – 261

Abstract

Read online

Kur’ân, kendi içinde değişik açılardan bütünlüğe sahip mucize bir kitaptır. Tüm insanlığın ihtiyaçlarına göre indirilmiş bir vahiydir. Bir söz farklı muhataplara farklı zamanlarda yöneltildiğinde veya bir yazı değişik dönemlerde okunduğunda ifade ettiği anlam değişebilir. Fakat yirmi üç yıllık nüzul sürecinde ortam ve hitap edilenler farklılaştığı halde Kur’ân, çizgisini değiştirmeden aynı hakikatleri değişik şekillerde beyan edebilmiştir. O, muhtelif zaman ve mekânlarda indirilmesine rağmen tek seferde indirilmiş gibi tutarlıdır. Bu durumun en güzel göstergesi âyet ve sûrelerin farklı şekil ve vesilelerle birbirlerine bağlanıp bir bütünlük arzetmesidir. Münâsebâtu’l-Kur’ân ilmi de âyet ve sûreler arasında bağlam kurarak Kur’ân’ın bu tutarlılığını delillendiren bir ilimdir. Akıl ölçüsüne vurulduğunda aklın kabul edeceği mantıkî, tutarlı bir vakıa olan münasebet, Kur’ân özelinde değerlendirildiğinde âyetler ve sûreler arasındaki bağlantıların bir kısmının bu ilim içerisine dahil edilmesi düşünülebilir. Araştırmamız, münâsebât ilmine katkı sağlamanın ve Kur’ân’ı anlamakta lüzumu daha çok görülen bütüncül bakışa münâsebâtu’l-âyât ve’s-süver ilminin hangi açılardan katkı sağlayabileceğine Mekkî sûreler açısından bakmanın çabasıdır. Makalede Mekkî sûrelerin birbiriyle irtibat yönleri, âyetlerin nasıl uyum içerisinde olduğu ve Kur’ânî bütünlüğün oluşum tarzları ele alınacaktır.

Keywords