İstem (Jun 2020)

Besteli Mevlid-i Efdal

  • Hüseyin Akpınar

DOI
https://doi.org/10.31591/istem.759571
Journal volume & issue
no. 35
pp. 169 – 198

Abstract

Read online

Osmanlı devrinden günümüze Anadolu’da mevlid yazma ve okuma geleneği devam et-mektedir. Süleyman Çelebi’nin yazdığı Vesîletü’n-Necât’ın hem kendisi hem de başka mûsikîşinâlar tarafından bestelendiği ifade edilmektedir. Bunun haricinde başka “Beste-li Mevlid”lerin olduğu da bilinmektedir. “Besteli Mevlid”lerden biri de Konya’nın Doğan-hisar ilçesinde 1869 yılında doğmuş ve 1939 yılında Konya’da vefat etmiş olan Muham-med İzzeddin Doğanhisarî’nin yazdığı Mevlid-i Efdal’dir. Muhammed İzzeddin Doğanhisarî, Doğanhisar’da başladığı eğitimini Konya, İstanbul, Şam ve Kahire’de devam ettirmiştir. Doğanhisarî’nin Mısır’da Ezher Medresesi’nde okurken mûsikî eğitimi aldığı tahmin edilmektedir. Mevlid-i Efdal, Doğanhisarî tarafından belli bir makam ve usûl/ritim ile bestelenmiştir. Doğanhisarî, Mevlid-i Efdal’i tefsir, hadis, fıkıh ve siyer gibi ilimlerden faydalanarak yaz-dığını ifade etmektedir. Doğanhisarî’nin tahminen 1930 yılında yazdığı Mevlid-i Efdal’i besteleyerek öğretmesi ve merasimlerde okunmasını sağlamasının sebebi, halka Al-lah’ın varlığı ve birliğini, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hayatını, İslâm akâid ve ahlâkını öğ-retmek istemesidir. Bir mukaddime, dört fasıl ve bir duâ bölümünden oluşan Mevlid-i Efdal, tarafımızca der-lenerek notaya alınmış ve istifadeye sunulmuştur. Doğanhisar’da hâlen solo ve koro şek-linde okunmakta olan Mevlid-i Efdal, Türk Din Mûsikîsi kültür ve repertuarına katkı sağ-layacağı gibi “Besteli Mevlid”e de orijinal bir örnektir.

Keywords