تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران (Jun 2023)

امکان‌سنجی شناسایی مواد چسبناک و منشأ آنها درکارخانه تولید کاغذ بسته بندی

  • زهرا رزم پور,
  • قاسم اسدپور,
  • حسین کرمانیان,
  • امید رمضانی,
  • سید مجید ذبیح‌زاده

DOI
https://doi.org/10.22092/ijwpr.2023.359989.1731
Journal volume & issue
Vol. 38, no. 2
pp. 114 – 127

Abstract

Read online

آلاینده‌های چسبناک یکی از بزرگترین چالش‌های فنی در فرآیند بازیافت کاغذ هستند.‌ این آلاینده‌ها استحکام کاغذ را کاهش‌داده، باعث مسدود شدن توری‌ها‌ و نمدها شده و به قطعات ماشین کاغذ می‌چسبند یا بر روی آنها رسوب می‌کنند و بر عملکرد ماشین کاغذ تأثیر می‌گذارند. تجزیه وتحلیل رسوبات، برای تعیین منشأ آلاینده‌ها و نحوه مقابله با آن ضروری به نظر می‌رسد. ‌در‌این مطالعه ابتدا رسوب چسبناک بخش تیغه‌های‌ داکترخشک‌کن‌ (Doctor blade) در‌معرض استخراج چند مرحله‌ای به ترتیب با حلال‌های الکل، استن ،تولوئن و تترا هیدروفوران قرار‌گرفت. سپس ماهیت مواد حاصل و خواص فیزیکوشیمیایی آن با آنالیزهای طیف‌‌سنج مادون قرمز FTIR))، کروماتوگرافی گازی‌ همراه با طیف‌‌سنجی جرمی (GC- MS)، تجزیه و‌تحلیل حرارتی‌ (TGA)، ‌تکنیک تحلیلی فلورسانس اشعه‌ایکس (XRF) و میکروسکوپ الکترونی روبشی) (SEM مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رسوب حاصله از الیاف سلولزی، احتمالاً ازپلیمرهایی مانند پلی ونیل استات و ‌استایرن بوتادین که اجزای تشکیل‌دهنده چسبهای گرما‌‌نرم می‌باشند و استر اسیدهای چرب/ رزین ‌نشأت می‌گیرند. اسیدهای چرب و رزینی رایج‌ترین ترکیبات آلی در‌رسوبات چسبناک هستند، منشأ احتمالی این ترکیبات مواد شیمیایی (اسیدهای چرب صابونی شده) مراحل مرکب زدایی و برخی رزین‌ها و اسیدهای چرب مورد استفاده در فرمولاسیون چسبها یا رزین‌های مقاومت تر و مواد استخراجی مرتبط با الیاف سلولزی است. مواد معدنی مشاهده شده ،عمدتاً کلسیم، آهن، سیلیس و آلومینیوم می‌باشند که طی فرایند کاغذسازی در فرمولاسیون پرکننده‌ها و رنگدانه‌های پوشش دهنده وجود دارند.

Keywords