گردشگری فرهنگ (Jul 2022)
نقش اسطوره‌ای-کارکردی چشمه‌علی دامغان در طول تاریخ
Abstract
مطلوبیت فضای مصنوع، تقدس و زیبایی آن در ایران وابسته به حضور سه عنصر آب، درخت، کوه یا چارتاقی است. اهمیت این سه‌گانه در هویت‌بخشی و معنادهی به فضاهای ایرانی مکان‌های مختلف آیینی، شهر و روستا و یا ابنیه معماری را تعیین کرده‌است. این پیوند عاملی در خلق مکان به عنوان نقطه شروع یک مفهوم، منبع حیات و هدف کاوش یک اجتماع در خلق رویدادهای دیگر است. درک معنا در یک مکان طبیعت مبنا، برآمده از محرک و وجوه عینی است. در این فرآیند فضا با عناصر آن شناسایی می‌شود و زمینه را برای بروز معنا در مکان فراهم می‌کند. چشمه‌علی دامغان از نمونه‌های کهن سه‌گانه فضایی ایرانی است که مفاهیم غنی از اعتقادات و باورهای مردم را در وجوهی عینی، هویت بخشیده است. مفاهیم آیینی و قدسی چشمه‌علی دامغان، در نقش رسانه بیان ارزش معنا با عواملی چون رویدادها، آیین‌ها، رفتارهای اجتماعی و آرایش فضایی، عمل می‌کند و حدود ارزشی و معنایی در مکان را تعیین خواهد کرد. معنای مورد بحث در این مکان به تولید مکانی مفهومی اشاره دارد که توسط افراد به عنوان یک نتیجه طبیعی از تعامل متقابل با محیط ساخته شده آنها به وجود آمده است. هدف اصلی از حفاظت مفاهیم سه‌گانه قدسی در این مکان، تلاش برای حفظ و تداوم یک رابطه مبتنی بر تجربه بین افراد و محیط آنها است که از طریق آن مفهوم معنا پدیدار می‌شود. این مطالعه در پی پاسخ به این سوال است که دلیل اهمیت و قداست مکان چشمه‌علی دامغان در طول تاریخ چه بوده است؟
Keywords
