Horyzonty Wychowania (Dec 2011)
Człowiek jako twórca
Abstract
Jednym z kryteriów odróżniających człowieka od innych zwierząt jest działanie twórcze. Wymaga ono uchwycenia relacji środków do celu i świadomej decyzji jego realizacji. Celem tym musi być coś nowego, czego jeszcze nie było. Twórcze myślenie jest najczęściej wynikiem potrzeb. Potrzeby życiowe prowokują do dokonywania odkryć i wynalazków. Tak powstaje cywilizacja. Człowiek jednak jako istota społeczna dąży do dzielenia się z innymi tym, co sam przeżywa. Dzięki temu powstaje kultura obejmująca twórczość artystyczną ikoniczną bądź symboliczną. Zakłada ona nie tylko specjalne uzdolnienia, ale także trening w celu wypracowania czynników składających się na osobowość twórczą. W dziedzinie twórczości technicznej stosuje się różne metody heurystyczne w celu znalezienia algorytmów umożliwiających rozwiązywanie zadań. Twórczość artystyczna jest mniej zalgorytmizowana, dlatego ze psychika człowieka jest skomplikowana i różni się znacznie od maszyny. Niemniej i w tej dziedzinie zaleca się stosowanie metod heurystycznych, jak: zbieranie danych, pozostawienie czasu na ich podświadome opracowanie, uświadomienie sobie wyników pracy mózgu oraz ich sprawdzenie przez porównanie z innymi rozwiązaniami. Za pomocą różnych ćwiczeń można wyrobić w sobie pomysłowość. Zajmuje się tym synektyka, która jest twórczym treningiem ułatwiającym szukanie nowych dróg. Obecnie w badaniach nad twórczością podkreśla się wpływ czynników środowiskowych. Szczególnie istotne jest to w sferze twórczości dziecięcej, która stanowi jeden z ważnych przedmiotów zainteresowania heurystyki. One of the criteria distinguishing man from other animals is creative activity. It requires identifying the relation of resources to the objective and a conscious decision to accomplish it. The objective must be something new, something that has never been there before. Creative thinking most often results from the needs. Needs in life provoke people to make discoveries and design inventions. This is how civilisation comes into existence. As social beings, men strive to share their experiences with others. Thanks to this, culture comes into existence, covering artistic creation – iconic or symbolic. Not only does it assume special talents, but also training, in order to develop factors making up a creative personality. In the field of technological creation, various heuristic methods are used to find algorithms for solving problems. Artistic creation is less algorithmized since human psyche is complicated and differs significantly from a machine. Nevertheless, also in this sphere the application of heuristic methods is recommended, such as: data collection, leaving time for its subconscious analysis, realizing the results of brain work and checking them by comparison to other solutions. With the help of various exercises it is possible to develop ingenuity. Synectics deals with this as a creative training facilitating searching for new ways. Contemporary research into creation emphasizes the influence of environmental factors. It is essential in the sphere of children’s creation, which constitutes one of the significant subjects of interest for heuristic.