Nevşehir İli Hava Kalitesinin Markov Zinciri ile Tahmini

Abstract

Bu makalede Nevşehir İlinde µg m-3 seviyesinde bulunan PM10, SO2, CO, NO2 ve O3 gibi temel hava kirletici parametreleri 01.08.2019-19.11.2020 tarihleri arasında izlenilmiş ve bu parametrelere bağlı olarak Hava Kalite İndeksi (HKİ) değerleri hesaplanmıştır. Nevşehir İli HKİ değerleri iyi ve hassas dereceler arasında değişkenlik göstermektedir. HKİ izleme verileri kullanılarak Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov Zinciri Modelleri eğitilmiş ve 20.11.2020-20.12.2020 tarihlerini kapsayan yeni verilerle doğrulamaları yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada Nevşehir İli HKİ değerleri, Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov zincir modelleri ile sırasıyla 0,887 ve 0,982 oranında başarıyla tahmin edilmiştir. Nevşehir İli hava kalitesine bağlı olarak daha az değişken duruma sahip olan Ayrık-Zamanlı Markov Zinciri Modeli hem eğitimde hem de kontrolünde kullanılan HKİ verilerini tahmin etmede daha başarılı bulunmuştur. Sonuç olarak Markov Zinciri modellerinin farklı hava koşullarını tahmin etmede başarılı bir yöntem olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.

Keywords

• hava kirliliği,
• hava kalite indeksi,
• markov zinciri,
• model,
• tahmin
• nevşehir
• air pollution
• air quality index
• markov chain
• model
• nevşehir
• forecast