Fanāvarī-i āmūzish (Sep 2014)
ارزیابی درک دانشجویان ریاضی از مفهوم حد به کمک نقشه مفهومی
Abstract
در رویکردهای جدید یاددهی-یادگیری بر یادگیری معنادار در مقابل با یادگیری طوطیوار تأکید میشود. پس ارزیابی و ارزشیابی به عنوان جزئی تفکیک ناپذیر از فرایند آموزش نیز باید متناسب بارویکردهای جدید آموزشی تغییر کند. از جمله ابزارهای نوین برای ارزیابی و ارزشیابی دانش مفهومی، نقشه مفهومی است. نقشه مفهومی نموداری شامل مفاهیم یا اصطلاحاتی است که درون دایره یا اشکال هندسی دیگر قرار میگیرند و توسط خطوط و عبارات اتصالی تحت رابطه‌ای معنادار به هم وصل میشوند. نقشه مفهومی ابزار مفیدی برای آموزش، طراحی برنامه آموزشی، ارزیابی و ارزشیابی یادگیری است. در این تحقیق به کمک نقشه مفهومی، درک 25 دانشجوی سال سوم رشته دبیری ریاضی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی از مفهوم حد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. پس از آشنایی دانشجویان با نقشه مفهومی در طی سه مرحله، دانشجویان به صورت انفرادی، گروهی و گروهی همراه با استفاده از نرمافزار به رسم نقشه مفهومی "حد" پرداختند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در هر مرحله نسبت به مرحله قبل بدفهمی‌ها و اشتباهات کاهش یافتند، ارتباطهای عرضی وطولی دقیقتر، بیشتر و پیچیدهتر شدند. برخی از بدفهمیهای دانشجویان که از این طریق شناسایی شد عبارتند از: 1) تعریف حد در یک نقطه که بعضی از دانشجویان فکر میکردند نقطه باید در دامنه تعریف تابع باشد. 2) بعضی از آنها حد را برای واگرایی دنبالهها میدانستند. 3) بیان نکردن تمام مجانبها به کمک حد. شناسایی این بدفهمی‌ها در دانشجویان با استفاده از ابزارهای مرسوم ارزشیابی ممکن نبود. علاوه بر این، با استناد به استاندارد پیوند‌ها و اتصالات در آموزش، بیشتر شدن ارتباطات بیانگر درک مفهومی عمیق‌تر از مفهوم است. نتایج این تحقیق می‌تواند مبنایی برای تجدید نظر در شیوه‌های ارزشیابی و ارتقا کیفیت طراحی‌های آموزشی باشد.
