Agronomy Science (Apr 2016)
Mechanizm działania preparatów biologicznych stosowanych w ochronie roślin przed patogenami
Abstract
Od 1 stycznia 2014 r. w krajach członkowskich Unii Europejskiej produkcja roślin opiera się na zasadach integrowanej ochrony. W większym stopniu uwzględnia ona metodę biologiczną, rozumianą nie tylko jako bezpośrednie zwalczanie, ale także jako wykorzystanie naturalnych procesów samoregulacji. W tej metodzie stosuje preparaty biologiczne oparte na antagonistycznych mikroorganizmach (wirusy, bakterie, grzyby) oraz wyciągach roślinnych, naturalnych komponentach roślinnych i zwierzęcych. Obecnie w Polsce dostępnych jest kilka takich biopreparatów (Trianum, Vital Plus, Canna Aktrivator, Boni Protect Forte, Polyversum WP, Contans WG) oraz preparatów biotechnicznych (Bioczos Płynny, Biosept Active, Beta-Chikol). Działanie preparatów zawierających żywe mikroorganizmy opiera się na uzdolnieniach tych mikroorganizmów do pasożytnictwa, konkurencji i antybiozy. Preparaty biotechniczne charakteryzują się bezpośrednim działaniem wyniszczającym względem grzybów i bakterii chorobotwórczych. Antymikrobową aktywność tych produktów przypisuje się organicznym związkom chemicznym zawartym w komponentach roślinnych i zwierzęcych (allicyna, endogenne flawonoidy i glikozydy, terpeny, kumaryny, furanokumaryny, chitozan). Związki te hamują kiełkowanie zarodników i ograniczają wzrost strzępek kiełkowych grzybów. Preparaty biotechniczne oraz grzyby Trichoderma spp. nazywane są również biostymulatorami odporności roślin, ponieważ indukują odporność roślin na czynniki abiotyczne i biotyczne. Wpływają na produkcję metabolitów wtórnych (związków fenolowych) w roślinie oraz biorą udział w tworzeniu barier fizycznych, uniemożliwiających rozprzestrzenianie się patogenu.