نااِطمینانی درآمد نفت و نابرابری توزیع درآمد با تأکید بر نقش تحریم‌ها در اقتصاد ایران

Abstract

بهبود توزیع درآمد به عنوان یکی از مولفه‌های توسعه اقتصادی از جمله اهداف دولت، خصوصاً در سال‌های پس از انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. با توجه به وابستگی بودجه دولت به عایدات نفتی و سهم بالای یارانه‌ها در بودجه سالانه، نوسانات بازار جهانی نفت، تحریم‌های اعمال شده بر این حوزه و به دنبال آن بروز نااطمینانی در تحقق درآمدهای نفتی، بودجه دولت و نحوه توزیع درآمد را متأثر ساخته است. در این مطالعه به منظور بررسی تأثیرگذاری سرریز تکانه‌های (اخبار خوب و بد) بازار نفت و تحریم‌ها، همچنین تاثیر نااطمینانی این بخش بر شاخص نابرابری توزیع درآمد از مدل VARMAX GARCH-in-Mean Asymmetric BEKK در بازه زمانی 1370:1 تا 1398:4 استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که تکانه‌های مثبت درآمد نفت منجر به بهبود توزیع درآمد در کوتاه‌مدت شده است. علاوه بر شاخص توزیع درآمد وجود اثرات (خودی) نامتقارن تکانه‌ها (اخبار خوب و بد) بر تلاطم سایر متغیرها (شامل تورم، رشد اقتصادی و شاخص تحریم) نیز مورد تأیید قرار گرفته است. بعلاوه شاخص نابرابری توزیع درآمد نسبت به سرایت تلاطم کلیه متغیرها حساس است. به نحوی که افزایش تلاطم در هر یک از متغیرها موجبات افزایش بی‌ثباتی توزیع درآمد را فراهم نموده است.

Keywords

• نابرابری درآمدی
• ناِاطمینانی درآمد نفت
• تحریم
• اثرات نامتقارن