مطالــعه ویـژگی‌هـای ژئـوشیـمیـایـی هیدروکربن‌های مخـازن ایـلام و سروک در میادین مارون و کوپال

Abstract

میادین نفتی مارون و کوپال از جمله میادین بزرگ واقع در ناحیه فروافتادگی دزفول است که در جنوب شرقی شهر اهواز در مجاورت میدان‌های نفتی آغاجاری و اهواز قرار گرفته است. سازندهای ایلام، سروک و آسماری، مخازن هیدروکربنی این دو میدان می‌باشند. به‌منظور بررسی خصوصیات ژئوشیمیایی، نمونه نفت‌های مخازن ایلام و سروک در میادین مورد مطالعه با استفاده از تکنیک‌های ژئوشیمیایی متداول نظیر تست SARA، تکنیک کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (MS-GC) تحت آنالیز قرار گرفتند. با توجه به نتایج آنالیزها که شامل توزیع برش‌های هیدروکربنی تشکیل دهنده این نفت‌ها (تست SARA) و همچنین مطالعه بیومارکرهای خانواده ترپان‌ها و استران‌های تخلیص شده از برش اشباع می‌شود، می‌توان گفت هیدروکربن‌های موجود در مخزن سروک در هر دو میدان مورد مطالعه، خصوصیات نفت‌های پارافینیک را نشان می‌دهد. در صورتی که ویژگی‌های هیدروکربور موجود در مخزن ایلام واقع در میدان نفتی مارون، مشابه نفت‌های پارافینیک متمایل به نفتنیک می‌باشد. همچنین هیدروکربور موجود در مخزن ایلام در میدان نفتی کوپال خصوصیات نفت‌های آروماتیک را دارا است. بررسی‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که هیدروکربن‌های تجمع یافته در مخازن یاد شده، از سنگ منشأهای کربناته، در شرایط احیایی تا نیمه احیایی زایش یافته‌اند. کروژن سنگ منشاء احتمالی از نوع II و مخلوطی از نوع II و III می‌باشد، که بیان‌گر وجود مواد آلی با منشاء دریایی و مقادیر جزئی مواد آلی حمل شده از خشکی است. بررسی پارامترهای بلوغ بیومارکر، حاکی از بلوغی متوسط در حد اوایل تا اواسط پنجره نفت زایی برای مواد آلی تولید کننده نفت‌های تجمع یافته در این میدان می‌باشد.

Keywords

• ژئوشیمی مخزن
• سازند ایلام
• سازند سروک
• میدان مارون و کوپال
• ترکیب نفت
• بیومارکر