Değerler Eğitimi Dergisi (Dec 2014)
Sosyal Pekiştireçlerin ve Model Davranışlarının, Çocukların Ahlaki Yargılarının Şekillenmesindeki Etkisi (Bandura Örneği)
Abstract
Bu makale, Bandura’nın 5-11 yaş aralığındaki çocukların ahlaki yargılarının şekillenmesinde model alma ve sosyal pekiştireçlerin etkisini test etmek üzere gerçekleştirdiği araştırmasının ulaştığı sonuçları değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda makalede, Bandura tarafından üç farklı deney ortamında 5-11 yaşlarındaki çocuklar üzerinde, ahlaki gelişim ve uyum sağlamada sosyal öğrenme, pekiştireçler ve model davranışlarının etkilerine dair gerçekleştirilen deneysel faaliyetlerin uygulama sonuçlarına ve bu sonuçlarla ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir. Bandura araştırmasını 78’i erkek ve 87’si kız olmak üzere toplam 165 öğrenci üzerinde gerçekleştirmiştir. Araştırma, operant seviyelerin ölçülmesi, deneysel işlemler aşaması ve uygulama sonrası aşama olmak üzere üç aşamada tamamlanmış, her aşamada çocukların ahlaki yargılarına dair fikir yürütmeye yardımcı olacak hikâyelere yer verilmiştir. Bandura’nın ulaştığı sonuçları değerlendiren bu makalede, Piaget’in basamak teorisinden farklı olarak, Bandura örneği üzerinden model davranışlarının ve sosyal pekiştireçlerin çocuklarda ahlaki açıdan davranış değişikliği meydana getirme konusunda daha öncelikli bir fonksiyon icra edebilecekleri sonucuna ulaşılmıştır.
