شبکۀ معنایی طرد و بریدگی: تدوین واژگان فارسی و بررسی ارتباط آنها با طرح‌واره‌های ناسازگار اولیۀ حوزۀ طرد و بریدگی

Abstract

پژوهش در زمینه فرایندهای شناختی ضمنی و سوگیری‌های شناختی در طرحواره‌های ناسازگار اولیه، نیازمند تهیه محرک‌های مرتبط با طرح‌واره است. این مطالعه پیمایشی با هدف تعیین واژگان مرتبط با طرح‌واره‌های حوزه طرد و بریدگی به‌عنوان محرک‌های کلامی انجام شد. با مرور فرهنگ فارسی صدری افشار، 404 کلمه توسط پژوهشگران بر اساس ارتباط آنها با نیازهای هیجانی ارضا نشده و خاطرات هیجانی مشترک افراد با این طرح‌واره‌ها، انتخاب شد. از میان آنها 164 کلمه براساس شاخص روایی محتوا، توسط سه طرح‌واره درمانگر به‌عنوان کلمات برانگیزاننده طرح‌واره‌هایاین حوزه انتخاب و طرح‌واره مرتبط با آنها تعیین شد. طرح‌واره‌های رهاشدگی، بی‌اعتمادی، محرومیت هیجانی، انزوای اجتماعی و نقص به ترتیب برای 32، 50، 29، 6 و 32 کلمه تعیین شد. در مرحله بعد سی روان‌شناس آموزش‌دیده در حیطۀ طرح‌واره درمانی به ارزیابی میزان ارتباط کلمات با طرح‌واره‌ها در طیف لیکرت 4 نمره‌ای پرداختند. تکرار مضمونی محوری در هر گروه از کلمات، نگرانی و هیجانات بیماران و اهمیت تاکید بر کلام و گفتار درونی را نشان می‌دهد. این پایگاه داده کلامی محتوای لازم پارادایم‌های شناختی برای سنجش، درمان و پیشگیری از فعال شدن طرح‌واره‌ها را فراهم می‌سازد.

Keywords

• طرح‌واره ناسازگار اولیه
• حوزه طرد و بریدگی و محرک کلامی