Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Apr 2021)
Cumhuriyet Döneminde Van’da Yapılan Devlet Yatırımları
Abstract
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçerken, yönetim biçimi ve kurumsal açıdan dönüştürülen yapı, iktisadi, ekonomik, sosyo-kültürel açılardan da dönüşüme ihtiyaç duymaktaydı. Modern ve çağdaş değerlere sahip, tam bağımsız bir devlet olma iddiasının zeminini her ne kadar Osmanlı yenileşme hareketleri oluşturmuş olsa da, Osmanlı bu iddiasında yeteri kadar aşama kaydedemediği için çağdaşlarıyla rekabet edemeyerek yıkılmıştı. Yeni Cumhuriyet’in belki de cephelerde verilen mücadeleden daha zor olacak işi, ülkeyi bayındır, toplumu müreffeh kılmaktı. Osmanlı döneminde bu konularda da göreceli olarak bazı girişimlerin yapılmış olduğu gerçeği bir yana, ülke harap ve toplum yoksulluk içindeydi. Osmanlı’dan miras alınan ekonomik durumun vahameti bir yana, aralıksız savaşlarla geçirilen sürecin yıkımının da telafi edilmesi gerekiyordu. Bu zorlukları aşabilmek adına, öncelikli olarak temel ihtiyaçların karşılanmasına yönelik yatırımların yapılmasına yönelen Cumhuriyet yönetimleri, durumun özel teşebbüslerin keyfiyetine bırakılamayacak kadar önemli olduğunun farkındaydılar. Bu yüzden, en azından öncelikli yatırımların devlet tarafından yapılması huşunu önemsemişler ve devletçi bir ekonomik sistemi uygulamaya koymuşlardı. Araştırmamızda, Cumhuriyet Türkiyesi’nde ülkenin kalkındırılması ve toplumun refahının arttırılması için izlenen ekonomi ve iktisat politikalarına Van örneği üzerinden değinmeye çalışacağız. Cumhuriyet Döneminde Van’da devlet eliyle yapılan yatırımlar incelenecektir. Konuyla ilgili doğrudan veya dolaylı araştırmalar çalışmamıza ufuk açarken, Cumhuriyet Arşivi’ndeki konuyla ilgili belgeler de değerlendirilmiştir.
